درآمدی برداد به‌سان مفهوم بنیادین فلسفه سیاسی ایرانی ( با تاکید بر ابوالقاسم فردوسی )

عدالت دغدغه‌ای همیشگی است که نظام‌های سیاسی تحقق آن را آرزوی خود می‌دانند. همه فرهنگ‌ها متناسب با میزان فرهیختگی‌شان به این مسئله بنیادین اقبال کرده‌اند. فرهنگ چند هزار ساله ایرانی عدالت را در قالب مفهوم داد مورد توجه قرار داده و متون کلاسیک ایرانی آن را چنان تصویر کرده‌اند که ارزش علمی و پژوهشی آن هنوز هم پابرجاست. بدین‌ترتیب، هدف این مقاله بررسی جایگاه داد در سپهر اندیشه ایرانی در قیاس با مفاهیم هم‌خانواده‌ آن مانند عدالت و انصاف است. این مقاله با روش تفسیری تاریخنگاری اندیشه برآمده از مکتب کمبریج نگاهی نو به این مفهوم با تاکید بر کتاب مهم شاهنامه فردوسی می‌اندازد و سعی دارد مفهوم “داد” را از منظر اندیشه سیاسی بکاود. با این توضیح که اندیشه سیاسی گونه‌ای از اندیشه است که بخشی از بلوک‌های ساختمان گفتمان سیاسی امروز ما(شامل زبان و مفاهیم) را تهیه کرده و بینشی در باره ماهیت زندگی سیاسی ارائه کرده یا مباحثی در توجیه و نقد کنش‌های سیاسی، نهادهای دولتی و سیاستگذاری عمومی ارائه کرده باشد. یافته مهم این مقاله آن است که “داد” مفهومی دو وجهی است که هم زندگی مادی مردم را مورد توجه قرار می‌دهد و هم امر معنوی را که به تحکیم رابطه قلبی مردم و زمامدار، رضایت مردمی و در سیاسی‌ترین شکل آن به مشروعیت مردمی می‌انجامد. نتیجه مقاله این است که توجه نو به این مفهوم بومی ایرانی و کوشش برای نهادسازی آن می‌تواند گام مهمی در راستای برجسته‌سازی مفاهیم اصیل ایرانی‌ است.

an introduction to daad (justice),as the fundamental concept of iranian political philosophy

most political systems have defined justice as one of their ideals. naturally, this level of importance has called thinkers to ponder and think about it. iranian culture, has considered justice in the form of the concept of daad and classical iranian texts have depicted its dimensions and coordinates in a way that has maintained its scientific and research value until now. thus, the purpose of this article is to examine the place of daad in the sphere of iranian thought in comparison with the concepts of its family, such as justice and fairness. this article takes a new look at shahnameh (ferdowsi’s book of poetry) with an interpretive method and tries to explore the concept of daad from the perspective of political thought. political thought is a form of thought that forms part of the building blocks of our contemporary political discourse (the language and concepts). and they offer deep insight into the nature of political life or debates in the justification and critique of political actions, state institutions, and public policy. the finding of this article is that daad is a two-dimensional concept that considers both the material life of the people and the spiritual matter, which strengthens the heart relationship between the people and the ruler, popular satisfaction and in its most political form, popular legitimacy. the conclusion of the article is that the new attention to this native iranian concept and the effort to institutionalize it can be an important step towards highlighting indigenization.