بررسی رابطه تسامح و قدرت سیاسی در اندیشه صوفیان عصر ایلخانان

مقاله حاضر پیرامون این سوال مقوم می شود تساهل به مثابه یک تئوری اجتماعی چه وضعیتی در گفتمان عرفانی قرون هفت و هشت دارد. به زعم مقاله حاضرمعادلات سیاسی و استراتژی های قدرت در قرن هفتم و هشتم شرایطی تمهید نمود که موجب نزدیکی دیدگاههای فرق مسلمان با هم و حتی مسلمانان با غیر مسلمانان شد. از جمله این شرایط بی تفاوتی مغولان ملحد حاکم نسبت به ادیان که از به هم خورده شدن توازن سیاسی به نفع مذهبی خاص می کاست، اعتقاد آنها به اینکه دعای هر یک از اتباع از هر دینی که باشد در حق خان بزرگ مصیب است و در کنار آن جابجایی های بزرگ که نتیجه تهاجم مغولان و رومیان در جغرافیای اسلام بود شرایطی برای تساهل دینی ، فرهنگی که معماران آن صوفیان و عارفان بودند فراهم نمود. امکان ها و مقتضیات جدید باعث شد ارزش های صوفیانه در باب تساهل و مدارای با «دیگران» پذیرش اجتماعی بیابد و واجد اعتبار و دسترسی گردد.در واقع اندیشه تساهل جایگاهی والا در اندیشه عارفان دارد ولی پذیرش اجتماعی آن در این زمان ناشی از استراتژی های خواسته و ناخواسته قدرت است.

Investigating the Relationship between Tolerance and Political Power in the Thought of Sufis in the era of the Ilkhanate

The present article raises the question of what is the status of tolerance as a social theory in the mystical discourse of the seventh and eighth centuries. According to the present article, the strategies of power in the seventh and eighth centuries created conditions that brought the views of Muslim differences closer to each other and even Muslims to nonMuslims. One of these conditions is the indifference of theruling atheist Mongols towards different religions, which reduces the disturbance of the political balance in favor of a particular religion. The Mongols’ belief that the prayers of every citizen of any religion would be answered for the great khan provided the conditions for religious tolerance, a culture whose architects were Sufis and mystics. New possibilities gave Sufi values about tolerance to «others» socialacceptance and credibility. In fact, the idea of tolerance has a high place in the thought of mystics, but its social acceptance at this time is due to the willful and unwanted strategies of power.