از خود آیینی تا خود - الزامی در فلسفه کانت

در این مقاله کوشیده ایم تا مهمترین اصل نظریه اخلاقی کانت را مورد بررسی و نقد قرار دهیم. در نظریه اخلاقی وی انسان به مثابه عامل یا فاعل اخلاق، خودآیین است، یعنی دارای عقل خود - قانون گذار است؛ انسان تحت هیچ الزام ضروری برای تبعیت از قوانین دیگر، حتی قوانین خداوند از آن جهت که قوانین خداوند است، قرار ندارد، عقل و وجدان او برترین حاکم اخلاقی است . ادعای ما در این مقاله این است که به رغم تاکید کانت بر این اصل خود- قانون گذاری، در پاره ای از نوشته های وی می توان مواردی ر یافت که ظاهرا با این اصل سازگاری کامل ندارد. این موارد گویای آن است که وی گاهی از اصل اساسی اخلاق خود یعنی خود - قانون گذاری به اصل عمومی تر خود - الزامی عدول کرده ا ست.