تأثیر مخاطب بر قصاید سنایی

دیوان حکیم سنایی غزنوی با بیش از سیزده هزار بیت مشتمل است بر سروده هایی در قالبهای قصیده، ترکیب بند، ترجیع بند، مسمط، غزل، قطعه و رباعی قسمت مهم و عمده دیوان، قصاید شاعر است. قصاید سنایی از نظر ارزش ادبی و فرهنگی با آثار مشهور وی حدیقه الحقیقه و سیرالعباد قابل مقایسه است.قصیده های سنایی از نظر وزن و تعداد ابیات، الگوهای زبانی، زمینه های معنایی و شیوه های بیان تنوع چشمگیری دارد. تنوع و چندگونگی شعر سنایی، در به وجود آمدن معمای چندگانگی شخصیت شاعر و افسانه های مربوط بدان موثر بوده است. از دیدگاه علم بلاغت، حال، مقام و مخاطب در گزینش صورت و محتوای مناسب سخن تاثیرگذار است. در یکی از نظریه های مهم ادبی معاصر، نظریه ارتباط یا کوبسن نیز مخاطب به عنوان گیرنده، در هر ارتباط زبانی از عوامل اصلی است. عناصر هر ارتباط زبانی عبارت اند از: پیام، گیرنده، زمینه، تماس و رمز. بدیهی است که گیرنده، همچون هر یک از عوامل دیگر، در تحقق یک ارتباط زبانی معین موثر است. با بررسی تاثیر مخاطب بر ساختار شعر سنایی، می توان بعضی از مشکلات دیوان سنایی را توضیح داد و شرح کرد.