عدم توازن نسبت های جنسی در سنین ازدواج

عدم توازن نسبت های جنسی در سنین اصلی ازدواج پدیده ای است که از یک سو در اغلب کشورهای درگیر جنگ دوم جهانی و از سوی دیگر در کشورهای در حال توسعه ای که مراحل گذار دموکراتیک را با شتاب طی کرده اند ، مشاهده شده است . به عبارت دقیق تر در هر جامعه ای که بخش قابل ملاحظه ای از زنان یا مردان آن در سنین ازدواج به هر علت ( اعم از جنگ یا مهاجرت ) دردسترس نباشند عدم توازن در تعداد و جنس ایجاد شده و پدیده عدم تناسب در عرصه فرصت ازدواج به وجود می آید . این مقاله با مروری بر دیدگاه ها و نتایج تحقیقات جمعیت شاسان درباره چگونگی پیدایی این پدیده در جوامع مختلف ، چگونگی شکل گیری مضیقه ازدواج در ایران را با استفاده از نتایج سرشماری های 1345 تا 1375 ایران بررسی کرده است . نتایج برسی بیانگر آن است که طی سه سال اخیر همره با تغییر در میانگین سن ازدواج زنان ، درترکیب سنی افراد ازدواج نکرده نیز تغییرات اساسی به وجودآمده است. عدم توازن نسبت های جنسی افراد ازدواج نکرده با در نظر گرفتن میانگین فاصله سنی دو جنس هنگام اولین ازدواج در دهه 75-1365 شدت یافته و به رشد فزاینده تفاوت تعداد این گروه از زنان در قیاس با مردان انجامیده است و در حالی که جمعیت 10 ساله و بیشتر در طول این سی سال 7/2برابر افزایش یافته ، فزونی زنان ازدواج نکرده در سنین اصلی ازدواج 12 برابر شده است . با بررسی سناریوهای مختلف در الگوهای سنی ازدواج مشخص شد که در صورت ازدواج مردان با زنان مسن تر از خود این تفاوت تقریبا از میان می رود و با گزینش افراد همسال برای ازدواج نیز این تفاوت تا حدی کاهش می یابد .