عوامل پیش‌بینی‌کننده سبک زندگی ارتقاءدهنده سلامت زنان در سنین باروری شهرخاش

زمینه و هدف: با توجه به تحولات عمده اجتماعی و احتمال بیشتر ابتلای زنان به بیماری‌های مزمن، مطالعه سبک زندگی ارتقاءدهنده سلامت زنان به ویژه در سنین باروری از اهمیت زیادی برخوردار است، چرا که زنان محور اساسی سلامت، پویایی و اعتلای خانواده و جامعه محسوب میشوند. مطالعه حاضر با هدف تعیین عوامل پیش‌بینی کننده سبک زندگی ارتقاء دهنده سلامت زنان در سنین باروری شهر خاش براساس مدل ارتقاءء سلامت پندر(pender)  انجام شد. مواد و روش‌ها: این مطالعه توصیفی- تحلیلی به‌صورت مقطعی با حجم نمونه 200 نفر از زنان 49-15 ساله شهر خاش به روش نمونه‌گیری چندمرحله‌ای در سال 1398 انجام شد. روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای و ابزار مورد استفاده شامل فرم مشخصات فردی و پرسشنامه‌های خودکارآمدی درک شده، حمایت اجتماعی درک شده، عواطف درک شده، موانع درک شده و سبک زندگی ارتقاءدهنده سلامت، بود. داده‌های جمع‌آوری شده با استفاده از نرم افزار (spss(v25 و بهره‌گیری از روش‌های آمار توصیفی، ضریب همبستگی پیرسون، آزمون تی مستقل، آنالیز واریانس یک طرفه و رگرسیون خطی چندگانه  تجزیه و تحلیل شد.یافته‌ها: میانگین سنی زنان مورد مطالعه 10.11 + 33.94 میباشد. 78% پاسخگویان متاهل، اکثراً خانه‌د‌ار(5/%65) و از نظر تحصیلات بیشتر دیپلم (5/%45) بودند. میانگین و انحراف معیار نمره کلی سبک زندگی ارتقاءدهنده سلامت 72.63 از محدوده نمره قابل دستیابی 128-32  بود. بیشترین میانگین مربوط به زیر مقیاس تغذیه 22.08 و کمترین میانگین مربوط به زیر مقیاس ورزش 13.90 بود. سبک زندگی ارتقاءدهنده سلامت ارتباط معنی‌دار مثبت با خودکارآمدی درک شده، حمایت اجتماعی درک شده و عواطف درک شده (0.001=p) و ارتباط معنادار منفی با موانع درک شده داشت(0.005= p). براساس مدل رگرسیون خطی چند گانه متغیرهای خودکارآمدی درک شده (0.001=p)، حمایت اجتماعی درک شده و عواطف درک شده  از پیش‌بینی‌کننده‌های سبک زندگی ارتقاءدهنده سلامت در زنان سنین باروری بودند(0.05=p, (0.001=p)  و 37 درصد تغییرات نمره سبک زندگی ارتقاءدهنده سلامت وابسته به سه متغیر فوق بود.نتیجه‌گیری: سبک زندگی زنان مطلوب نمی‌باشد و خودکارآمدی درک شده، مهمترین متغیر تاثیرگذار و مهمترین عامل پیش‌بینی کننده سبک زندگی ارتقاءدهنده سلامت زنان مورد مطالعه بود. لذا پیشنهاد می‌شود، مداخلاتی جهت بهبود سبک زندگی ارتقاءدهنده سلامت زنان سنین باروری و افزایش خودکارآمدی آنان طراحی و اجرا شود.