الگوی پرسش‌محور در تفسیر و تحلیل شعر

ظرفیت معنایی گوناگون یک شعر در نتیجه نظام زبان، توانش‌ها و نقش‌های مختلف آن شکل می‌گیرد و هر دریافتی از متن باید در چهارچوب نظام معنایی آن متن صورت گیرد. به همان میزان که خواننده در کشف معناهای شعر نقشی فعال دارد، به همان میزان نیز شعر، خوانش خواننده را محدود می‌کند. خوانش شعر بر مبنای هر نظریه ادبی، تمام ابعاد آن را تفسیر نمی‌کند. ازاین‌ رو، روشی کاربردی‌تر لازم است تا بتواند با توجه به قراین درون‌متنی و برون‌متنی (بافت زبانی و فرازبانی) ابعاد بیشتری از شعر را آشکار نماید. الگوی پیشنهادی شرح و تحلیل شعر، شعر را در پنج سطح توصیفی، زبانی، فکری، زیبایی‌شناختی و تفسیری بررسی میکند. شاخصه مهم این الگو، بررسی و تحلیل تمام اجزای سازنده شعر در نسبت با کلیّت آن است. این الگو، متن‌محور است و در فرایند تحلیل، به آن میزان از فرامتن استفاده می‌کند که بتواند در تحلیل آن نقش و کارکردی معناشناختی داشته باشد. برای خوانش و تحلیل شعر در هر سطح، پرسش‌هایی بنیادین متناسب با آن سطح در نظر گرفته‌ایم. این پرسش‌ها به گونه‌ای طرح شده‌اند که در نهایت، پاسخ بدان‌ها موجب دست یافتن به فهم و درکی منسجم از شعر می‌شود. تفسیری که با کاربست این الگو حاصل می‌شود، در نتیجه قرائت دقیق شعر و تحلیل تمام عناصر سازنده آن، یعنی گزینش‌های زبانی، بلاغی زیبایی‌شناختی و اندیشگانی است که در پایان، به فهم و تفسیر منسجمی از شعر منجر می‌شود.

InquiryBased Paradigm in the Interpretation of Poetry

Various semantic capacities of poetry are shaped by its linguistic system and its diverse roles. Accordingly, various interpretations of a text should be in line with respective semantic systems. As reader plays an active role in discovering the latent meanings of the poetry, the poetry itself constrains the perception of the reader. But reading a poem on the basis of a single literary theory does not express its various dimensions. A more comprehensive approach is required to reveal various latent dimensions of poetry with use of intratextual and intertextual pieces of evidence (linguistic or metalinguistic context). The paradigm proposed in this paper reviews poetry in 5 levels: descriptive, linguistic, thoughts, aesthetics, and interpretative. The main characteristic of this paradigm is studying and analyzing all the dimensions of a poem in relation with its totality. This paradigm is textbased, but also relies on metatext to the extent it can be semantically beneficial for the analysis. Basic questions relative to each level have been designated to read and analyze poetry in the same level. These questions have been designated in such ways that eventually result in a coherent understanding of poem. Put differently, an accurate reading of poetry along with the analysis of all of its relevant components in terms of linguistics, rhetoric, aesthetics and thoughts will yield a coherent allinclusive interpretation of the poetry.