دو واژه محلّ نظر در شاهنامه

مقالة پیش رو تلاش دارد تا با در نظر گرفتن اصل ِ«ضبط دشوارتر، برتر است» (lectiodifficlilior)1 و نیز با در نظر گرفتن «ضبط اقدم نسخ» و بررسی «اختلاف نسخه‌ها» به توضیح و تشریح واژة «مری» که از واژگان مهجور شاهنامه است، بپردازد. به همین منظور، به بررسی ضبط‌های گوناگون بیتی که این واژه در آن به کار رفته است، پرداخته‌ایم، سپس از بین صورت‌های مختلف آن، با توجّه به مسائل نسخه‌شناسی و رویکردهای تحلیلی، واژه«مری» را برگزیده و نظرهای مطرح درباره آن را در بوته نقد قرار داده‌ایم. در پایان نیز معنای این واژه مورد بررسی و تشریح قرار گرفته است. از دیگر سو، واژه «بجای» که در ساختار برخی تشبیهات شاهنامه، استعمال شده، مورد بررسی قرار گرفته است. برای این کار، ابتدا ابیاتی که این واژه در آنها به کار رفته، استخراج شده است و پس از آن، نظرات گوناگون درباره این واژه، مورد بررسی و نقد قرار گرفته است و در پایان، معنای آن تشریح شده است.