ایهام‌تناسب‌های پنهان در شعر حافظ

اکثر پژوهشگرانی که درباره حافظ و شیوه شعری او سخن گفته‌اند، ایهام و ایهام‌تناسب را خصیصه اصلی سبک وی دانسته‌اند. در شعر وی، کلمات در پیوند با یکدیگر و در شبکه‌ای از تناسبات قرار دارند. اکثر شارحان دیوان وی کوشیده‌اند تا جنبه‌هایی از این تناسبات و زیبایی‌ها را به نمایش بگذراند. با این حال، بسیاری از ایهام‌های وی از دید حافظ‌پژوهان پنهان مانده‌اند. در همین راستا، در این مقاله به بررسی برخی از ایهام‌تناسب‌های نهفته در شعر وی ـ که اغلب از دید محقّقان پنهان مانده‌اند ـ پرداخته‌ایم. بدین منظور، ابتدا سیر تحوّل ایهام و ایهام‌تناسب را به طور فشرده در کتب بلاغی فارسی بررسی کرده‌ایم و پس از آن، ابیات مورد نظر را که به نوعی ایهام‌تناسب یا دیگر انواع ایهام در آنها به کار رفته، مطرح ساخته‌ایم. در این بررسی، سعی بر آن بوده است که واژه‌های مورد نظر را در فرهنگ‌های معتبر پیگیری کنیم و پس از آن، با ذکر شواهدی از متون نظم و نثر، به تشریح آنها در بیت مورد نظر حافظ بپردازیم.

Hidden Proportionally Amphibology in Poem of Hafiz

Most scholars, who have spoken about Hafiz and his poetic style, have considered hibology and proportionally hibologyas the main feature ofhis poeticstyle. In thepoetryofHafiz, the words are in connecting with each other and with the network of proportionalities. Mostcommentatorsof Hafiz's poetryhave tried to show off aspects of this proportionalities and beauties.However,many of his hibology remain hidden from view of theresearchers in poetry of Hafiz.By the same token, in this article, wehave examinedsomehidden hibology inpoetry of Hafizthat often remain hidden from the eyes of investigators.For this purpose,first,we have investigated the evolution of hibology and proportionally hibologyin the Persian rhetoric booksand then,we'vementioneddesireddesired lines of poetry that somehowhibology and proportionally hibology are used in them.In this study,we have beentried to search forthe desired wordsinvalid dictionariesand then,we want topoint out some evidenceofpoetry and prosetexts and to explainthese evidences in the couplets of Hafiz.