تحلیل جامعه‌شناختی شخصیّت در رمان بادبادک‌باز

جامعه‌شناسی رمان زمینه نقد و بررسی جامعه‌شناسانه بسیاری از آثار ادبی را که قابلیّت این گونه نقد را دارند،فراهم کرده است. این شاخه از جامعه‌شناسی ادبیّات، رمان را مادّه مطالعات خود قرار داده تا بتواند پیوند جامعه و ادبیّات و تاثیرهای متقابل این دو را نشان دهد و از این راه، به حقایق اجتماعی پیدا و پنهان جامعه و همخوانی آن با ساختار اثر ادبی بپردازد.اهمیّت و جایگاه شخصیّت در رمان و اجتماع، تحلیل جامعه‌شناختی شخصیّت‌ها را در حوزهجامعه‌شناسی رمان اقتضا می‌کند.آثار خالد حسینی از این لحاظ که او نویسنده‌ای است واقع‌گرا، قابلیّت نقد و بررسی جامعه‌شناسانه را دارد. او در رمانه‌ایش به وقایع و حقایق جامعه افغانستان پرداخته است و با طرح موضوع‌هایی مانند نژاد، قومیّت، جنگ و مهاجرت، سعی در آسیب‌شناسی مشکلات و معضلات اجتماعی و نقد آن داشته است. نویسنده در سیر حوادث تاریخی و تحوّلات اجتماعی رمان بادبادک‌باز به موضوع‌هایی می‌پردازد که جامعه افغانستان از آن رنج می‌برد. نگارنده در این پژوهش می‌کوشد با استفاده از چند عامل مهم که در شکل‌گیری شخصیّت در فضای جامعه و رمان موثّرند، با تحلیل جامعه‌شناختی شخصیّت‌های رمان بادبادک‌باز، موضوعات اجتماعی مطرح شده را ریشه‌یابی کند و تاثیر عوامل جامعه‌شناختی را در شکل‌گیریشخصیّت‌ها و شخصیّت‌پردازی نشان دهد.عوامل تاثیرگذار اجتماعی در شخصیّت‌پردازی مورد استفاده در این مقاله عبارتند از: تحوّلات اجتماعی و حوادث تاریخی، نقش شخصیّت در جامعه،رویارویی شخصیّت با دیگران، عوامل بازدارندهشخصیّت در اجتماع، بُعد درونی و بُعد اجتماعی شخصیّت.