سمبلیسم و رهایی از چنبره زمان

گذر زمان تراژیک بوده، هست و خواهد بود. سمبلیسم، مکتبی که در نتیجه نهضتی ادبی و هنری در اروپا شکل گرفت، می‌کوشد با به کارگیری فنون مختلف از چنبره زمان بگریزد. در واقع، شاعر و نویسنده سمبلیست سعی دارد با استفاده از نمادها و سمبل‌ها، خود را از بعد زمان برهاند و انقباض و انبساط زمانی ایجاد کند. آثار مختلف مکتوب و نمایشی به پیروی از این مکتب خلق شده است. آثار عرفانی مانند منطق الطیر عطار، مثنوی معنوی مولانا، آثار سعدی، غزلیات کلاسیک فارسی، رباعیات خیام، آثار صادق هدایت و ... همچنین آثار خارجی مانند رمان «تصویر دوریان گری» اثر اسکار وایلد، «گربه سیاه» نوشته ادگار آلن‌پو و فیلم «بنجامین باتن» از این دسته‌اند. بعضی از این آثار در رهایی از چنبره زمان موفق بوده اما برخی دیگر قادر به تراژیک‌زدایی از زمان نبوده‌اند. به هر حال گذر زمان همچنان هست که هست.