هبوط و حدوث روح در نگاه مولانا و ابن‌سینا

از مهم‌ترین مباحث مطرح در بین فلاسفه و عرفای اسلامی، اندیشه هبوط انسان از عالم ملکوت به عالم ملک و جهان ماده است. اندیشه هبوط انسان بر این اساس استوار است که انسان نخست در عالم برین در جوار رحمت حق بوده است و به خاطر گناهی، از بهشت عدن الهی به جهان ماده تبعید شده است. نگارنده در این مقاله حدوث و قدم روح و تجرد و بساطت آن را، از بن مایه‌های اصلی فلسفی اندیشه هبوط تلقی کرده و معتقد است فلاسفه و عرفای بزرگ در تبیین حدوث و قدم روح انسانی دچار نوعی تردید و سرگردانی بوده و در تحلیل آن دچار مشکل شده‌اند. نگارنده، این حیرت و سرگردانی را در کلام ابن‌سینا، و مولانا به اجمال مورد بررسی قرار داده و مساله چگونگی آفرینش روح و تجرد آن را اساس اندیشه هبوط انسان دانسته است.