نقد جایگاه اجتماعی ‌فرهنگی زن در رمان کلیدر

رمان، طرحی از زندگی است که دوره‌ای از زمان و فرهنگ اجتماع را در قالب روایت می‌ریزد و با موقعیت بخشیدن به شخصیت‌ها و حوادث گذر زندگی را از پیچ و خم امواج زندگی وصف می‌کند. این وصف اما، خالی از ارائه طرح و برنام زندگی نیست. زنان به منزله بخشی از پیکره اجتماع، زندگی و فرهنگ همواره قسمتی از بار جلو رفتن روایت را بر دوش داشته‌اند و نمایشی که از آن‌ها ارائه شده، دیدگاه آرمانی، انتقادی و یا اصلاحی نویسنده را به نمایش گذاشته‌ است. در رمان برجسته کلیدر چند زن نقش اساسی دارند. دولت‌آبادی از تئوری نمایش اجتماع در ارائه داستان سود جسته و ابعاد انتقادی، اصلاحی و دیدگاه‌های آرمانی کمتری را به نمایش گذاشته است. این نوشتار با طرح مباحثی مانند نقد جایگاه زنان در رمان کلیدر، بیان کاستی‌ها و عدم توجه به آموزه‌های منتقدانی چون گلدمن و بارت، موقعیت الهام بخشی این رمان را با نقص جدی روبه‌رو دیده و کوشیده است تا پاره‌ای از کاستی‌های نگاه اجتماعی‌ ‌فرهنگی نویسنده را مورد تذکار قرار دهد.

A Critique of the SocialCultural Position of Women in Keyler’s Novel

The novel is a plot of life that narrates a period of time and the culture of the society in a narrative way, describing the passages and difficulties of life by situating characters and events. This description is accompanied by a presentation of the life plan. Women as part of society, life, and culture have contributed to the development of the narrative, and what has been shown to them is the idealistic, critical, or corrective view of the author. One of the most prominent narrative novels of the last hundred years in Iran, the novel of Keleydar features women such as Balqis, Zivar, Maral, and Shirou trying to put women in front of men and make life meaningful. Dolatabadi has used the theory of community representation in storytelling and has shown less critical, corrective, and idealistic perspectives that have made the educational part of the story difficult. This study criticizes the position of women in the novel of Keyler, expressing deficiencies and disregarding the teachings of critics such as Goldman and Barth, which has seriously challenged the novel’s inspiring position.