مقایسه تطبیقی دو کتاب انیس‌‌‌‌‌الطالبین و مقامات خواجه بهاءالدین نقشبند

دو کتاب انیس‌الطالبین و مقامات خواجه نقشبند، ازجملۀ قدیم‌ترین و مهم‌ترین منابع دربارۀ بهاءالدین نقشبند (718 - 791) و اصول طریقت اوست. اطلاعات بیشتر منابع دربارۀ بهاءالدین نقشبند اغلب از کتاب انیس‌الطالبین گرفته‌شده و بسیاری از مضامین موجود در مقامات وی با کتاب انیس‌الطالبین مشترک است. در این مقاله سعی شد، بهاءالدین و طریقت او از منظر نگاه مولفان دو کتاب معرفی شود و سپس ضمن تحلیل و مقایسۀ تطبیقی دو اثر، سبک نگارش، میزان اشعار، عقاید و مضامین مشترک، جایگاه زن، کرامات و همچنین نوع و جهت کرامات موجود در آن‌ها، موردبررسی قرارگیرد. مقایسه تطبیقی دو کتاب نشان داد که بخش‌های زیادی از مقامات نقشبند با انیس‌الطالبین مشترک است و این امر نشان‌دهنده این است که احتمالاً انیس الطالبین یکی ازجمله منابع عمده مولف مقامات نقشبند بوده است. همچنین در انیس الطالبین درصد کرامات معنوی و در مقامات نقشبند، کرامات مادی بیشتر است. در هر دو کتاب آگاهی از آنچه برای دیگران رخ‌داده در میان کرامات معنوی، و از هوش بردن و باز به هوش آوردن افراد در میان کرامات مادی، بیش از سایر کرامت ها است.

Comparative Study between Baha’ alDin Naqshband Bukhari’s Two Books of Anis atTalibin and Maqamat

These two books Anisatolibin and MaqamateNaqshband are among the oldest and most important sources about Baha’ alDin Naqshband (718 791) and his principles. More resources about Baha’ alDin Naqshband are often taken from Anis at Talibin book and many of the Maqamat’s topics are shared by Anis at Talibin. In this article, Baha’ alDin and his principles were introduced from the point of view of the authors of these two books and then the comparative analysis of the two works, the style of writing, the amount of poetry, ideas, and common themes, the position of women, miracles as well as the type and direction of miracles in them, should be examined. The comparative comparison of the two books showed that a large proportion of the MaqamateNaqshband shared with Anis at Talibin and this suggests that Anis at Talibin was probably one of the main sources of the author of the MaqamateNaqshband.