تحلیل ساختار و محتوای رمان «نفس‌ها و هوس‌ها» از رضا شابهاری

رمان نفس‌ها و هوس‌ها نوشته رضا شابهاری از رمان‌های مثبت نگرِ جنگِ تحمیلی دهه شصت است که محور اصلی آن را طرح نوستالژیک ارزش‌ها در برابر تغییر و تعارض فرهنگی در دو برهه زمانی قبل از انقلاب و بعد از انقلاب تشکیل می‌دهد. نویسنده با ارائه روایت خطّی شکل از نظر زاویه‌دید و توصیفات واقعی از جهان بیرونی، توانسته جامعه ایران ِزمانِ انقلاب و جنگ را به‌خوبی به تصویر بکشد. این مقاله با روشی توصیفی تحلیلی، به هدف شناساندن رمان نفس‌ها و هوس‌ها به‌عنوان یکی از رمان‌های برگزیده جنگ که کمتر موردتوجه پژوهشگران قرار گرفته‌است؛ می‌کوشد عناصر مهم ساختاری و محتوایی آن را برای نخستین بار تحلیل و بررسی کند. بر طبق این جستار، در این رمان دو جامعه توصیف می‌شود: جامعه جنگی و جامعه شهر. داستان به سبب شکل کاملاً رئالیستی خود، صحنه‌های نمادین ندارد. از دیگر دستاوردهای این پژوهش عبارت است از: صحنه‌پردازی‌های توام با تشبیه و استعاره همراه با کلام جدّی و موقّر نویسنده با چاشنی اعتقادات مذهبی و تقسیم جامعه تهران به دو شخصیت بالاشهر و پایین‌شهر و به‌تبع آن برخاستن قهرمان از پایین‌شهر و ضد قهرمان از بالای شهر، تقدّس و احترام به شهدا و رزمندگان از مهم‌ترین ارکان مردم‌شناسی رمان نفس‌ها و هوس‌ها است.

An Analysis of the Structure and Content of the Novel Souls and Lusts by Reza Shabahari

The Novel Souls and Lusts by Reza Shabahari is one of the Positive Novels of the Imposed war of the Sixtie, Main Axis of which is the Nostalgic Design of Values Against cultural Change and Conflict at two PreRevolutionary and Postrevolution Stages. By Presenting a Linear Narrative in Terms of Perspective and Real Descriptions of the Outside World, the Author has been able to Portray the Iranian Society of the Time of the Revolution and the War Well. This Article, with a Descriptiveanalytical Method, Aims to Introduce the Novel of Souls and Lusts as one of the Selected Novels of War that has Received less Attention from Researchers; tries to Analyze the Important Structural and Content Elements for the first Time. According to this essay, in this Novel two Societies are Described: war Society and city Community. The Story does not have Symbolic Scenes due to its Completely Realistic form. Other Achievements of this Research are: Scenes with Similes and Metaphors along with the Serious and Dignified Words of the author with a Spice of Religious beliefs and the Division of Tehran Society into two Characters Uptown and Slams and Consequently the hero Rises from the bottom of the city and the antihero from theU, sanctity and Respect for martyrs and Warriors, which is one of the most Important Anthropological Pillars of the Novel of Souls and Desires.