کارکردهای دستوری آیات قرآن در تاریخ وصّاف

تاریخ وصّاف یکی از آثار برجستۀ نثر مصنوع و متکلّف است که اقتباس از آیات و احادیث، یکی از ویژگی‌های بارز آن محسوب می‌شود. مقالۀ حاضر در پی آن است که جنبه‌های مختلف کاربرد آیات را در این اثر در سطوح واژه، جمله و جمله متن مورد تحلیل قرار دهد. این پژوهش در پی پاسخ دادن به پرسش‌هایی نظیرِ چگونگی کاربرد آیات و تبیین جنبه‌های لفظی و معنوی و ارتباط آن‌ها با متن فارسی کتاب است. نتایج پژوهش نشان داد که آیات از نظر لفظی در سطح واژگان دارای نقش‌های دستوری نهاد، مفعول، متمم و... هستند. همچنین بیشتر آیات به صورت ترکیب اضافی به‌کار رفته و در سطح جمله نیز آیات در قالب جمله‌های همپایه، معترضه، موصوله، پایه و پیرو به‌کار رفته‌اند. در سطح جمله متن نیز آیات با اغراض معنوی از قبیل تایید معنای قبل، تکمیل معنای جمله و توصیف و تشریح معنی قبل به‌کار رفته‌اند.

Grammatical Functions of Quranic Verses in the History of Wassaf

The history of Wassaf is one of the outstanding works of technical prose, which adaptation from verses and hadiths is one of its prominent features. The research seeks to analyze different aspects of using verses in this work at the word, sentence, and sentencetext levels. This research seeks to answer questions such as how the verses are used and to explain the verbal and spiritual aspects and their relation to the Persian text of the book. The results of the research showed that verses have such roles as the subject, object, and complement at the word level. Most verses are used as the genitive compound. Verses are in the form of compound, parenthesis, relative, independent, and dependent sentences at the sentence level. The text also has verses with spiritual implications such as verifying the previous meaning of the word, completing the meaning of the sentence, describing and explaining the previous meaning at the sentence level.