رمزگشایی از نمادهای هفت اقلیم هفت‎ پیکر

نظامی، یکی از شاعران توانمند در زمینۀ نمادپردازی است. «هفت‎پیکر» وی از جمله داستان‌های نمادین و نوآیینی است که در هر گنبد آن می‌توان به رمزی نو و شگرف دست یافت. از این رو، جستار پیش‌رو با هدف دستیابی به پیوند میان اقلیم‌ها، داستان‌ها و اختران این منظومه به رمزگشایی گنبدهای هفت‌گانۀ آن می‌پردازد. برای رسیدن به این منظور، ابتدا اقلیم‌های هفت‌گانه از دیدگاه جغرافی‌دانان برجسته‌ای چون ابوریحان بیرونی و یاقوت حموی بررسی شد، سپس به پیوند اقلیم‌ها و داستان‌های بیان شده با هفت سیاره پرداخته ‌شد. نتایج این پژوهش توصیفی تحلیلی بیانگر آن است که نظامی با ذهن خلاق خویش و با آگاهی از اسطوره، تاریخ و نماد، نه تنها دیدگاه انسان باستانی را در نگرش به آسمان و تاثیر کواکب بر سرنوشت آنان به تصویر کشد، بلکه توانسته فراتر از آن با بنای هفت‌گنبد نمادین، قدرت و چیرگی بهرام، قهرمان داستان را در کنار هفت شاهدخت هفت اقلیم به نمایش بگذارد و بدین‎سان هفت اقلیم جغرافیایی را به هفت کشور نمادین بدل سازد.

Decoding Symbols of Haft Peykar’s Seven Realms

Nezami is one of the most influential poets in the field of symbolism. Nezami’s Haft Peykar is among those symbolic and innovative stories in every aspect of which there can be found a new and wonderful mystery. This study attempts to decode sevenfold domes of the poem to achieve the linkage between realms, stories, and stars. To achieve this purpose, authors studied seven realms from prominent geographers’ points of view, such as Abu Ryhan Biruni and Yaghout Hamavy. Then authors examined the linkage of the above realms and stories with the seven planets. The results of this descriptiveanalytical research showed that Nezami by his creative mind and knowledge of myth, history, and symbol has not only been able to offer the image of the ancient man’s view of Heaven and the effects of the stars on his destiny but beyond that, by writing the symbolic domes, has shown Bahram’s power, hero of the story beside seven princesses of seven realms and therefore, he transformed the geographical seven realms into seven symbolic countries.