«تخریب حدس» در داستان‌های طنزآمیز دورۀ معاصر کودک و نوجوان

طنز که از مهم‌ترین انواع ادبی محسوب می‌شود، پیشینه‌ای طولانی در ادبیات جهان دارد. ادبیات کودک و نوجوان به دلیل نوع خاصّ مخاطب آن، همواره محملی مناسب برای ایجاد طنز بوده است. منتقدان و پژوهشگران متعدّدی در سده اخیر، درباره طنز و انواع روش‌های پرورش آن، صحبت کرده‌اند. یکی از این نظریه‌پردازانِ برجسته، ایوان فوناژی است که آراء او در زمینه طنز به ویژه طنز در داستان‌های کودک و نوجوان اگرچه در ایران، چندان شناخته‌شده نیست در زمره بهترین، نظریه‌های طنز است. در این مقاله، برمبنای نظریه ایوان فوناژی و با توجّه به یکی از مهم‌ترین مولّفه‌های طنزپردازی او؛ یعنی عنصر «تخریب حدس» به بررسی برخی داستان‌های کودک در ایران که توسط مشهورترین نویسندگان این حوزه در دوره معاصر تدوین شده است از جمله فرهاد حسن‌زاده، شهرام شفیعی، احمد عربلو، سوسن طاقدیس و سعید هاشمی، پرداخته می‌شود. در نظریۀ فوناژی تعریفی خاص از تخریب حدس ارائه شده و برمبنای آن، برخی آثار داستانی کودک نیز تحلیل شده است.

Guess Destruction in the Child and Adolescent Humorous Tales of the 60’s 90’s Period

Satire, which is among the most important kinds of literature, has a long history in the world literature. The child and adolescent literature has always been a proper place to create satire because of the specific characteristics its target audience. A great number of critics and researchers have studied the satire and its different development methods. One of these theoirists was  Ivan Fonagy. His views on satire, especially in child and adolescent stories, are not wellknown in Iran, but they are among the best theories of satire. Based on Ivan Fonagy’s theory and by focusing on one of the most important components of his satire, guess destruction, the present paper investigated some Iranian child stories which were written by the most famous writers of the contemporary era including Farhad Hassanzadeh, Shahram Shafiei, Ahmad Arablou, Sousan Taghdis and Saeid Hashemi. Ivan Fonagy’s theory provided a specific definition of guess destruction and analyzed some children stories on that ground.