کنش‌گران زن در داستان‌های برگزیده چهار طنزپرداز ادبیات نوجوان براساس الگوی گرمس

یکی از عرصه‌هایی که می‌توان درباره نقش زن بحث کرد، داستان‌های طنز ادبیات کودک و نوجوان است. در مقاله حاضر، نقش زنان در داستان‌های برگزیده چهار نویسنده طنزپرداز کودک و نوجوان (مرادی‌کرمانی، حسن‌زاده، اکبرپور و هاشمی) براساس الگوی جهان‌شمول کنش‌گران آلژیرداس ژولین گرمس (1992-1917) بررسی و تحلیل شده است. بر این مبنا، شخصیت‌ها در جایگاه شش کنش‌گر (کنش‌گر فاعلی، شیء ارزشی، کنش‌گزار، کنش‌گر سودبرنده، کنش‌یار و ناکنش‌یار) در روایت ظهور می‌یابند و با توجه به جایگاه خود، عمل می‌کنند. پرسش اصلی این است که «زنان در داستان‌های مورد بررسی، چه جایگاه کنش‌گری دارند؟» یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد اصولاً داستان‌های یاد‌شده با شخصیت‌های مردانه روایت شده‌اند و زنان کمتر به‌تنهایی جایگاه کنش‌گر فاعلی را داشته‌اند. دیگر اینکه در داستان‌هایی که زنان کنش‌گر فاعلی هستند، معمولاً مردان نیز در آن اشتراک دارند. نکته دیگر اینکه بیشترین کنش زنان در جایگاه کنش‌یاری است. همچنین براساس نتایج پژوهش، در روایت‌های طنز ادبیات کودک، کنش زنان با طرد و تحقیر روبه‌رو می‌شود و طنز داستان را در تقابل با شخصیت‌های مرد به‌خصوص همسرانشان گسترش می‌دهد. در معدودی از داستان‌ها مانند «نیش و نوش» از فرهاد حسن‌زاده، شخصیت دختر نقش کنش‌گر فاعلی را دارد که با توجه به تعریف گرمس از روایت با موفقیت مراحل مختلف را تمام می‌کند.

The Female Actants in the Selected Stories of Four Satirists of Children Literature Based on Greimas Model

One of the areas that can discuss about the role of women is the humorous stories in children`s literature. In the present article, the role of women was studied in the selected stories of four satirists of children and adolescents` literature (Moradi Kermani, Hasanzadeh, Akbarpour and Hashemi), based on the actantial model of Algirdas Julien Greimas (19921991). Based on this, the characters appear in the position of six actants (the actantsubject, the actantobject of action, the actantsender, the actantreceiver of information, the actantsupporter, the actantoppositionist of volition) in the narrative and act according to their position. The main question is: According to the actantial model, what actantial positions do women have in these stories? The research results show that the mentioned stories have traditionally been narrated by men, and women do not have a strong action in many of the selected stories and act lessly as the actantsubject. Another point is that in the stories that the women are the actantsubjects, men are also involved in this position. In these stories, women are mostly the ActantSupporter. Also, according to the research results, in the humorous narratives of children’s literature, women’s actions are rejected and humiliated, and the humor of the story expands in contrast to male characters, especially their wives. In a few stories such as NishoNoush of Hassanzadeh, the main character is a girl who has the actantsubject position, and according to Greimas’s definition of narration, she successfully completes all stages.