تحلیل گفتمان انتقادی رمان «ماهی‌ها در شب می‌خوابند» براساس آرای نورمن فرکلاف

در رمان «ماهی ها در شب می خوابند»، زبان به گونه‌ای نظام یافته است که در آن می توان به تبیین رویکردهای سه‌گانه نورمن فرکلاف اعم از: توصیف، تفسیر و تبیین پرداخت. الگوی فرکلاف، ابزاری کارامد برای تحلیل چارچوب نظری این پژوهش است. این جستار با روش توصیفیتحلیلی، ﻣﺴﺄله چگونگی شکل گیری گفتمان انتقادی را در این رمان مورد بررسی قرار داده است. نتایج تحقیق بیانگر آن است که در سطح توصیف، ؛ کاربرد فراوان دُشواژه ها از سوی مردان، قطع کلام زنان، تقابل های دوگانه، قرار گرفتن قهرمان در آشپزخانه و خانه، بسامد فراوان وجه اخباری در جهت قطعیّت کلام، کنشگر بودن زنان و به‌کار بردن واژه های استعاری، نمودی برجسته دارد. در سطح تفسیر و از منظر بینامتنیّت، این رمان تحت‌ﺗﺄثیر آرای ویرجینیا وولف و سیمون دوبوار در جهت اعتراض به وضعیّت زنان به رشته تحریر درآمده است. در سطح تبیین نیز می توان به هژمونی مردسالاری و قدرت‌یابی مردان و سرکوب زنان دست یافت.

Critical Discourse Analysis of the Novel “Fish Sleep at Night” Based on Norman Fairclough’s Theory

In the novel Fish Sleep at Night, the language is structured in a way that the three dimensions of Norman Fairclough’s framework including description, interpretation, and explanation could be elaborated. Fairclough’s model is a practical tool to analyze the theoretical framework of the present research. This survey examines how critical discourse analysis has emerged in the novel using a descriptiveanalytical method. The results show that at description level and upon studying words, which per se reveal admitting the higher position of man plus his power and dominance over woman. Frequent use of taboo words by men, interrupting women’s speech, dual interactions, placement of the hero in the kitchen and the house, high frequency of declarative mood to achieve certainty of language, informality of vocabularies, agency of women, metaphoric use of words with religious and cultural identity are among the stylistic characteristics of description in the novel. Considering interpretation and from the viewpoint of intertextuality, the novel is influenced by Virginia Woolf and Simone de Beauvoir toward objection on the status of women. In terms of explanation, one can get to the hegemony of patriarchy, men’s power seeking and suppression of women.