تحلیل بازتاب کلیله و دمنه در مجلّدات پنجگانه تاریخ وصّاف از منظر نظریه دریافت

موضوع مقاله حاضر، تحلیل نوع نگاه وصّاف‌الحضره (663730 ق.) در مجلّدات پنجگانه تاریخ وصّاف به کتاب کلیله و دمنه، از منظر نظریه «زیبایی‌شناسی دریافت» است.«نظریه دریافت» به جای رابطه «متن‌ مولف»، بر رابطه «متن‌ خوانش» و نقش برجسته خواننده در معناگذاری متن تاکید دارد. هانس رابرت یاوس، یکی از بنیانگذاران و نظریه‌پردازان این رویکرد، بر آن بود که معنای متن با توجه به دوره تاریخی و بسته به خوانندگانش تغییر می‌کند. کشف «تاریخ معنای متن» یکی از دغدغه‌های نظری وی بود. اینکه در هر دوره و در آثار نویسندگان بزرگ، به مثابه خواننده کلیله و دمنه (به عنوان یکی از شاهکارهای ادبیات فارسی)، چه تلقی‌ وجود داشته‌است و کدام بخش از این متن مورد توجه بوده، می‌تواند برای منتقد امروز محلی برای تحلیل‌های مختلف و زوایای دید گوناگون از این متن باشد.روشن‌ ساختن نوع تلقی وصّاف‌الحضره به عنوان یکی از مهم‌ترین شخصیت‌های تاریخی و ادبی عصر مغول از کلیله و دمنه و مواجهه با آن، یکی از گام‌های ضروری تدوین «تاریخ معنا»ی کلیله و دمنه بنا به نظریات هانس رابرت یاوس است. پژوهش حاضر نشان می‌دهد که خوانش وصّاف‌الحضره (به عنوان مورّخی که در شرایط نابسامان عصر مغول می‌زیست،) از حکایات این متن، با توجه به نوع انتخاب و گزینش داستان‌ها و عبارات، خوانشی کاملاً سیاسی و انتقادی است.

The Analysis of the Reflection of Kalileh and Demneh in the Five Volumes of Vassaf History from the Perspective of the Theory of Reception

The subject of this article is the analysis of the type of Vassaf’s look (663730 AH) in five volumes of his history to Kalileh and Demneh, from the perspective of the theory of "aesthetics".“Theory of reception” emphasizes the relation between "reading text" and the outstanding role of the reader in the meaning of the text rather than the relation of the “author text”. Hans Robert Jauss, one of the founders and theorists of this approach, suggested that the meaning of the text varies according to the historical period and depending on its readers. The discovery of "the history of the meaning of the text" was one of his theoretical concerns. The perceptions in each period and in the writings of the great writers, as the reader of Kalileh and Demneh (as one of the masterpieces of Persian literature), as well as which part of this text are considered, can be used by contemporary critic for different analyzes and different angles of sight about this text. To clarify the kind of Vassaf’s thought as one of the most important historical and literary figures of the Mongol era from Kalileh and Demnsh and facing it is one of the essential steps for compiling the "history of meaning" of Kalileh and Demneh, according to Hans Robert Jauss. The present study shows that the reading of Wisaf (as a historian who lived in the troubled conditions of the Mongol era) is an entirely political and critical reading of the narratives of this text, depending on the type of selection of stories and phrases.