نگاهی معنایی بر دو واژۀ «جُناغ» و «جُنا» در شاهنامه

در بسیاری از نسخ شاهنامه، شرح‌ها و فرهنگ‌های نوشته‌شده بر آن، در باب معنای دو واژۀ «جُناغ» و «جُنا» اختلاف نظرهایی دیده می‌شود. معنای بیان‌شدۀ این دو واژه چندان با ابیاتی که این دو واژه در آن‌ها آمده‌است، سازگاری ندارد. از این رو، در این مقاله در پی آنیم که با در نظر گرفتن «بافت موقعیتی» ابیات شاهنامه، «استفاده از نشانه‌های درون‌متنی» موجود در شاهنامه و «نگاهی کُل‌گرایانه و جامع» بر ابیاتی که دو واژه «جُناغ» و «جُنا» در آن‌ها آمده‌اند، به بررسی معنایی این دو واژه در شاهنامه فردوسی بپردازیم. از این رو، ابتدا معانی موجود در فرهنگ‌های مهم زبان فارسی، فرهنگ‌های تخصصی شاهنامه و شرح‌های نوشته‌شده در باب این دو واژه را دسته‌بندی کردیم و آنگاه با در نظر گرفتن این سه عامل مهم، معانی متعدد این واژه را در بوتۀ نقد قرار دادیم تا به دو معنای اصلی دست یافتیم. از رهرو همین بررسی دریافتیم که برخلاف نظر محققان، واژۀ «جُنا»، ریخت دیگر واژۀ «جُناغ» نمی‌تواند باشد و در واقع، دو واژۀ مجزّا با دو معنای متفاوت است که نزدیکی معنایی و قرابت ظاهری آن باعث شده تا بسیاری این دو را یکی بپندارند و در تصحیح‌های شاهنامه، بدون در نظر گرفتن تفاوت معنایی آن‌ها، از آن دو به جای یکدیگر استفاده کنند.