تحلیل گفتمان «جدال سعدی با مدعی» با رویکرد ایدئولوژی شناختی استعاری

استعاره مقوله و ساختی زبانی است. گزینش و نوع کاربست استعاره‌ها در ایده‌پردازی و تبیین آن بسیار اهمیت دارد. پس استعاره‌ها لزوماً نشان‌دهنده ایدئولوژی و غرض فکری شاعر و نویسنده است. از آنجا که ایدئولوژی موجب تولید استعاره‌ها می‌شود. بنابراین، رابطه‌ای درپیوسته و معنادار بین استعاره‌ها و ایدئولوژی وجود دارد. این جستار، بر اساس همین رویکرد، حکایت «جدال سعدی با مدعی» را که یکی از حکایت‌های بلند باب هفتم گلستان با ساختاری گفتمانی جدلی است، به روش مطالعه کتابخانه‌ای و به شیوه تحلیلی، مورد ارزیابی و خوانش علمی قرار داده‌است. اصلی‌ترین پرسش این پژوهش این است: آیا حکایت «جدال سعدی با مدعی» صرفاً در بیان تفاوت و ترجیح غنا بر فقر است؟ برآیند مجموعه مباحث استدلالی تحلیلی استعاره‌های مفهومی نشان می‌دهد که سعدی با طراحی این حکایت به شکلی پدیدارشناسانه تجربی، ذهنیت تاریخی افاقه‌گرایانه حاکم بر روح جامعه را زیر سوال برده‌است و با شخصیت توانگر ایدئولوژی خود، شناخت فعال موثر اجتماعی را نیز مدّ نظر داشته‌است.