الگوشناسی اندام‌های کالبدی خانه‌های تاریخی لاهیجان با هدف ارائه رهیافت‌های هویت‌ساز در طراحی ساختارهای معاصر در زمینه تاریخی

از بین رفتن هویت در ساخت و سازهای نوین و سرعت تغییرات در بافت قدیم شهرها به‌عنوان گنجینه تاریخی- فرهنگی، لزوم بازشناسی الگوهای بومی را مسجل می‌نماید. الگوشناسی رویکردی است که سعی در شناخت روش‌های کاربردی برای دستیابی به عناصر هویت ساز بومی را داراست. در این میان، بافت‌های مسکونی به‌عنوان هسته اولیه شهرهای سنتی، میراثی واجد ارزش برای شناخت و تحلیل الگوهای بومی در راستای بهسازی و نوسازی توام با تداوم هویت در بافت‌های فرسوده تاریخی و پیشگیری از پیدایش بناهای ناهمگون در بافت‌های نوین شهرهای ایران است. پژوهش حاضر در نظر دارد ضمن مستندسازی خانه‌های قاجار شهر لاهیجان به بازشناسی الگوهای کالبدی هویت ساز بپردازد؛ لذا در گام نخست به روش توصیفی-تحلیلی مبتنی بر مرور مباحث پایه‌ای مرتبط با مبانی الگوشناسی، شاخص‌های کالبدی موثر در الگویابی تبیین می‌گردد. در ادامه برای شناسایی الگوهای کالبدی، خانه‌های قاجار بازمانده در بافت تاریخی لاهیجان به‌عنوان جامعه نمونه مورد مطالعه قرار گرفته و ضمن شناسایی موثرترین عوامل، رهنمودهایی پایدار برای طراحی ساختارهای معاصر با هدف ارتقای ابعاد کیفیت‌ساز معرفی می‌گردند. نتایج حاصل از مطالعه نشان دادند که براساس الگوهای کالبدی شناخته‌شده در نمونه‌های مورد مطالعه که مشتمل بر چهار دسته اندام‌های فضایی (در سه مقیاس کلان، میانه و خرد)، سازه‌ای، نما و آرایه‌ای هستند، رهیافت‌هایی هویت‌ساز و پایدار در طراحی ساختارهای امروزی در منطقه مورد بررسی قابل پیگیری است.

pattern analysis of the physical parts of historical houses in lahijan with the aim of providing identity building approaches in the design of contemporary structures in the historical context

the loss of identity in modern constructions and the speed of changes in the old fabric of cities as a historical-cultural treasure confirms the need to recognize local patterns. patternology is an approach that tries to know the practical methods to reach the elements of native identity. in the meantime, residential structures as the primary core of traditional cities, a valuable heritage for recognizing and analyzing native patterns in the direction of improvement and modernization along with the continuity of identity in worn-out historical structures and preventing the emergence of heterogeneous buildings in the modern structures of iranian cities is. the current research aims to identify the physical patterns of identity while documenting the qajar houses of lahijan city. therefore, in the first step, using descriptive-analytical method based on reviewing the basic topics related to the basics of pattern analysis, the physical indicators effective in pattern finding are explained. in order to identify the physical patterns, the surviving qajar houses in the historical context of lahijan as a sample community are studied and while identifying the most effective factors, sustainable guidelines for the design of contemporary structures are introduced with the aim of improving quality dimensions. the results of the study showed that based on the body patterns known in the studied samples, which include four categories of spatial organs (in three scales, macro, medium, and micro), structural, facade, and array, there are identity building approaches and sustainable in the design of today’s structures can be pursued in the region under investigation.