بازخوانی باغ شهر اصفهان صفوی بر پایه اصول و ضوابط پایداری منظر

افزایش مشکلات زیست‌محیطی، نیازمند ارائه راهکارهایی به‌منظور دستیابی به فضای زیستی مطلوب در راستای دستیابی به اهداف توسعه پایدار است. توجه به الگوهای بومی در فضاهای معماری و شهری گذشته از جمله این راهکارهاست. از میان الگوهای شهرهای سنتی می‌توان باغ‌ شهرهای تاریخی ایران را نام برد که در گذشته بسیاری از آنها با توجه به محیط طبیعی و بستر اکولوژیک طراحی می‌شدند. باغ‌ شهرها به‌ عنوان شهرهایی از پیش طراحی‌ شده در انطباق با معماری باغ ایرانی و تکرار آن در مقیاس کلان بوده‌اند. به‌رغم مطالعات صورت‌ گرفته در مورد باغ شهرها، این موضوع هیچ‌گاه با رویکرد پایداری مورد بررسی قرار نگرفته است؛ بنابراین هدف از پژوهش حاضر بازخوانی ضوابط پایداری منظر در باغ‌ شهر اصفهان در دوره صفوی به‌ عنوان نمونه‌ای ارزشمند و شاخص از باغ‌ شهرهای ایرانی بوده تا بتوان با بهره‌گیری از این ضوابط در طراحی منظر پایدار در شهرهای امروزی استفاده کرد. روش تحقیق این پژوهش از نوع کیفی با رویکرد توصیفی-تحلیلی بر پایه منابع کتابخانه‌ای بوده که به تدوین اصول و راهبردهای پایداری منظر پرداخته و با شیوه تطبیقی و تحلیلی، این معیارها را از باغ‌ شهر اصفهان استخراج می‌کند. شیوه‌های آبیاری، کاشت و عناصر مصنوع باغ‌ شهر اصفهان از جمله مولفه‌های مورد بررسی در این پژوهش بوده و نتیجه حاصل از بررسی الگوهای پایداری منظر و بازشناسی باغ‌ شهر اصفهان صفوی نشانگر انطباق مولفه‌های این باغ‌ شهر با اصول پایداری منظر است.

reinterpretation of isfahan safavid garden city based on principles and criteria of landscape sustainability

increasing environmental problems in modern cities need to find solutions to achieve the desirable living space and reduce pollutions to reach sustainable development goals. consideration to indigenous design principles in architecture and urban spaces is one of these solutions. among the design patterns of traditional cities, we can name the historical garden cities of iran, many of which in the past designed according to the natural environments and ecological contexts. garden cities as the pre-designed cities have been in accordance with the persian garden architecture and its design repetition on the large scale. despite the studies on the garden city garden, this issue has never been investigated with a sustainable view. thus, the main aim of present study is to recognize the design principles and criteria of landscape sustainability in the garden city of isfahan in the safavid period as a valuable and well-known example of the historical garden cities of iran to be able to use these criteria in sustainable landscape design in today’s cities. the research method is qualitative with a descriptive-analytical approach based on library documents and resources that formulates the principles and strategies of landscape sustainability and derives these principles and criteria from the garden city of isfahan with the comparative and analytical methods. the system of irrigation and planting methods, and the result of the study on the models of landscape sustainability and recognizing the city garden of isfahan safavid shows the compliance of this garden city’s elements with the principles of landscape sustainability.