بوم‌آشکارگی؛ پاسخی به انطباق پذیری میراث صنعتی با رویکرد منظر

پژوهش حاضر با هدف ارائه چارچوب مفهومی انطباق‌پذیر در استفاده مجدد میراث صنعت نفت آبادان با رویکرد منظر انجام گرفته است. این پژوهش مبتنی بر روش آمیخته و در دو فاز کیفی و کمی بوده است. داده‌های بخش کیفی از طریق تحلیل محتوای کیفی منابع مکتوب، مطالعه نمونه‌های موردی و مصاحبه‌های نیمه ساختار یافته با 21 نفر از خبرگان حوزه میراث صنعتی و منظر جمع‌آوری شد. سپس تجزیه و تحلیل داده‌ها به روش نظریه داده‌ بنیاد طی سه مرحله کدگذاری باز، محوری و انتخابی انجام شد و 347 کد باز، 28 مفهوم و 9 مقوله استخراج گردید. در نهایت با توجه به کدهای احصا شده از تحلیل محتوای منابع مکتوب، مطالعه نمونه‌های موردی و مصاحبه‌ها، چارچوب مفهومی انطباق‌پذیری میراث صنعتی با رویکرد منظر ارائه شد. برای اعتبارسنجی مدل منتج از فاز کیفی، از رویکرد مدل‌سازی معادلات ساختاری به روش حداقل مربعات جزئی در فاز تحلیل عاملی تاییدی استفاده شد. یافته‌های کمی نشان داد، 9 مقوله اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی، تاریخی، زیست‌محیطی، کالبدی، تکنولوژی، زیرساختی، عامل قوانین و سیاست‌گذاری با انطباق‌پذیری میراث صنعتی با رویکرد منظر در استفاده مجدد میراث صنعت نفت آبادان رابطه مثبت و معناداری دارند. این پژوهش استفاده از رویکرد منظر در استفاده مجدد تطبیقی میراث صنعتی را راهکاری برای ارتقای کیفیت بوم‌ آشکارگی می‌داند که از طریق ایجاد تعادل محیط انسان‌ساخت با طبیعت و کارکردهای اکولوژیک منجر به برانگیزش حس ارزش‌گذاری به محیط طبیعی، عیان‌سازی زیرساخت‌های طبیعی شهر و قرارگرفتن نظام‌های طبیعی در معرض ادراک و تجربه انسانی می‌شود.

eco- revelatory; a response to the adaptability of industrial heritage with the landscape approach

the present study aimed to provide a conceptual framework of adaptability to the landscape approach in reusing the heritage of abadan oil industry. this research is based on a mixed method in two phases, qualitative and quantitative. qualitative data were collected through qualitative content analysis of written sources, case study and semi-structured interviews with 21 experts in the field of industrial heritage and landscape. then, the data were analyzed by the grounded theory method during three stages of open, axial and selective coding and 347 open codes, 28 concepts and 9 categories were extracted. finally, according to the codes obtained from the written sources, case study and interviews, the theory of industrial heritage adaptability to the landscape approach was presented. to validate the model resulting from this theory, the structural equation modeling approach was used using the partial least squares method in the confirmatory factor analysis phase. quantitative findings showed that economic, cultural, social, historical, environmental, physical, technological, infrastructure, laws and policy categories have a positive and significant relationship with the adaptability to the landscape approach in reusing the heritage of abadan oil industry. this study considers the use of landscape approach in the adaptive reuse of industrial heritage as a way to improve the quality of the eco-revelatory that by balancing the man-made environment with nature and ecological functions, it leads to stimulating a sense of appreciation for the natural environment and revealing the natural infrastructure of the city and exposing natural systems to human perception and experience.