معرفی عناصر معماری بافت قدیم روستای دیهوک

برخورداری ایران از اقلیم‌های مختلف آب و هوایی موجب شده است که بافت‌های مناطق مختلف تحت تاثیر اقلیم همان منطقه شکل بگیرد. ملاحظات اقلیم و جغرافیای خاص یک منطقه، عامل اصلی و مهم فرم‌زایی بافت قدیمی و عناصر معماری است. محیط‌زیست شهرها و روستاها و حتی تک‌بناهای مربوط به یک اقلیم خاص، ویژگی‌های خاص و متناسب با آن اقلیم و جغرافیا را به دست می‌آورند. از آنجا که بخش عمده‌ای از مساحت کشور ایران را نواحی گرم و خشک دربرمی‌گیرد، بافت شهری و روستایی در این مناطق متناسب با اقلیم گرم و خشک به وجود آمده است؛ به گونه‌ای که پاسخ‌گوی نیازهای ساکنان آن باشد. از جمله بافت‌های قدیمی در اقلیم گرم و خشک، بافت قدیمی روستای دیهوک واقع در شهرستان طبس در خراسان جنوبی است که در حاشیه کویر لوت قرار دارد. هدف اصلی نگارش این مقاله معرفی این بافت و عناصر معماری موجود در آن است. بافت قدیم روستای دیهوک شامل مسجد جامع، قلعه، بازار، آب‌انبار، آرامگاه و فضاهای مسکونی است. در این میان، دلایل مختلفی از جمله موقعیت ارتباطی و منابع آب نسبتاً کافی نقش مهمی در شکل‌گیری و توسعه بافت قدیم دیهوک داشته است. شرایط آب و هوایی در این منطقه موجب شده است بافت آن با توجه به اقلیم و نیاز ساکنان شکل بگیرد و نقش محیط را در انتخاب مصالح و فضاهای مسکونی و عمومی در نظر بگیرند. پژوهش حاضر از نوع تحقیقات توصیفی و تحلیلی با رویکرد تاریخی و فرهنگی بوده و جمع‌آوری یافته‌های آن به‌کمک مطالعات میدانی و کتابخانه‌ای انجام شده است.

introducing the architectural elements of the old texture of dehuk village

different climates has caused the formation of different regions in iran. climate and geographical considerations specific to a region is itself a major factor in shaping the old places and architectural elements. the environment of cities and villages, and even single buildings related to a particular climate, acquire special characteristics appropriate to that climate. since most of the area of iran is covered by hot and dry areas, the urban and rural parts in these areas have been created in accordance with the hot and dry climate, so that it meets the needs of its inhabitants. among the old places in hot and dry climate is the old village of deyhuk located in south khorasan province - tabas city, which is located on the edge of lut desert. the main purpose of this article is to introduce this village and its architectural elements. the old places of deyhuk village includes the grand mosque, the castle, the bazaar, the water reservoir, the tomb and the residential spaces. various reasons including its strategic position in terms of communication and relatively sufficient water resources have played an important role in the formation and development of the old texture of deyhuk. climatic conditions in this region have caused it to be formed according to the climate and the needs of residents considering the role of the environment while choosing materials as well as residential and public spaces. the present study was a descriptive and analytical research with a historical and cultural approach and its findings were collected through field and library studies.