واکنش رشد و فتوسنتز دو رقم انگور به محلول‌پاشی با سدیم نیتروپروساید در شرایط شوری

شوری آب و خاک، یکی از مشکل‌های مهم توسعه کشاورزی و از عامل‌های محدود کننده عملکرد گیاه در دنیا است. اکسید نیتریک به عنوان یک مولکول انتقال پیام در بسیاری از مرحله‌های زیست شیمیایی و فیزیولوژیکی گیاه نقش دارد. به منظور بررسی افزایش مقدار مقاومت به شوری دو رقم انگور ‘قره شانی’ و ‘تامپسون سیدلس’ با کاربرد سدیم نیتروپروساید، در شرایط تنش شوری، پژوهشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی با چهار تکرار اجرا شد. قلمه‌های ریشه‌دار هر دو رقم با چهار سطح شوری محلول غذایی، صفر (شاهد)، 50، 75 و 100 میلی‌مولار و سه سطح محلول‌پاشی سدیم نیتروپروساید، صفر (شاهد)، 5/0 و 1 میلی‌مولار تیمار شدند. نتیجه‌ها نشان داد کلرید سدیم، باعث کاهش وزن خشک ریشه و شاخساره شد. مقدار کاهش سطح برگ در بالاترین سطح شوری با کاربرد سدیم نیتروپروساید 1 میلی‌مولار در ‘قره شانی’ و ‘تامپسون سیدلس’ به ترتیب 03/41 و 14/48% در مقایسه با شاهد بود. همچنین سطح‌های بالای شوری (به ویژه 100 میلی‌مولار)، سبب کاهش کلروفیل برگ، کاهش هدایت روزنه‌ای و تعرق و به دنبال آن فتوسنتز خالص برگ در هر دو رقم، به ویژه در ‘تامپسون سیدلس’ شد. مقدار کاهش فتوسنتز خالص در ‘قره شانی’ در سطح‌های شوری 50 و 75 میلی‌مولار با کاربرد بالاترین سطح سدیم نیتروپروساید به ترتیب 22/3 و 78/31% شد. در شرایط تنش شوری، کاربرد سدیم نیتروپروساید (به ویژه در غلظت 1 میلی‌مولار) باعث افزایش کارایی رشد و فتوسنتز در هر دو رقم، به ویژه ‘قره شانی’ شد. بنابراین کاربرد این ماده برای کاهش اثر منفی شوری بر جنبه‌های مختلف رشد پیشنهاد می‌شود.