اثر زمان کاشت بر مقدار عملکرد و اسانس توده‌های زیره سبز در کرمان

زیره سبز (cuminum cyminum l) به عنوان مهم‌ترین گیاه دارویی اهلی در ایران شناخته می‌شود. به منظور بررسی اثر تاریخ کاشت بر مقدار عملکرد و اسانس توده‌های زیره سبز، آزمایشی به صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 91-1390 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید باهنر کرمان اجرا شد. تاریخ‌های کاشت شامل 5 دی، 20 دی، 5 بهمن، 20 بهمن و 5 اسفند بودند و توده‌های مختلف زیره سبز شامل سمنان، فارس، یزد، گلستان، خراسان رضوی، خراسان شمالی، خراسان جنوبی، اصفهان و کرمان به‌ ترتیب به عنوان فاکتور اصلی و فرعی در نظر گرفته شد و ویژگی‌های مختلف زراعی، عملکرد و مقدار اسانس، ارزیابی شد. اثر تاریخ کاشت بر تمامی ویژگی‌ها به جز تعداد دانه در بوته، معنی‌دار بود. توده‌های مختلف از نظر تمام ویژگی‌های مورد مطالعه، تفاوت معنی‌دار نشان دادند. برهمکنش تاریخ کاشت و توده بر تمام ویژگی‌ها به جز وزن هزار دانه معنی‌دار شد که در برخی ویژگی‌ها نیز به صورت برهمکنش تغییر در رتبه مشاهده شد و بیانگر واکنش متفاوت توده‌ها به تاریخ‌های مختلف کاشت می‌باشد. مجموع درجه روزهای رشد محاسبه شده برای هر توده نیز نشان دهنده نیازهای دمایی متفاوت آن‌ها بود. طبق نتیجه‌های به دست آمده، با توجه به هدف کاشت، برای دستیابی به بیشینه عملکرد دانه، کاشت توده کرمان در اسفند ماه و با توجه به برتری توده‌های سمنان و کرمان نسبت به سایرین، جهت حصول بیشینه عملکرد اسانس کاشت آن‌ها در منطقه کرمان توصیه می‌شود.