تعیین خودسازگاری و دوره گرده افشانی موثر در چهار رقم زردآلوی Prunus armeniaca L بومی ایران

در پژوهش حاضر ، وضعیت ناسازگاری گرده ، درصد تشکیل میوه در گرده افشانی آزاد و دوره گرده افشانی موثر در چهار قم زردآلوی حسینی کریمی ، شاهرودی ، نوری و قیسی اصفهان در شرایط آب و هوایی مرکزی ایران ( قزوین )‌بررسی گردید . در سال زراعی 80-1379 در هر رقم تعدادی شاخه یکسان با گل های در مرحله بالونی انتخاب و گل ها شمارش شدند . نیمی از شاخه ها با کیسه ای ویژه پوشیده شد تا خودگرده افشانی طبیعی انجام شود و در نیمی دیگر نیز گرده افشانی آزاد مدنظر قرار گرفت . شمارش میوه ها در هشت هفته بعد ، نشان داد که تمام ارقام خودناسازگاری بوده و درصد تشکیل میوه در گرده افشانی آزاد به مراتب بیشتر از خودگرده افشانی می باشد . در سال 81-1380 نیز در هر رقم شاخه های با گل های در مرحله بالونی انتخاب و پس از شمارش ، اخته شده و با کیسه از گرده ناخواسته محافظت شدند . سپس در روزهای 0 ، 2 ، 4 و 6 پس ازاخته کردن توسط گرده رقم نخجول دگرگرده افشانی شدند . پس از گذشت هشت هفته میوه ها شمارش گردیدند . نتایج نشان داد که در مرحله بالونی کلاله را نمی توان بالغ محسوب نمود اما بین 2 تا 4 روز بعد ، پذیرش مادگی به بهترین شرایط رسیده و پس از آن به سرعت کاهش می یابد. به طوری که درصد تشکیل میوه به هنگام گرده افشانی از روزهای صفر تا چهار افزایش نشان داد و در روز 4 به بیشترین میزان خود رسیده و پس از آن به شدت کاهش یافت . بنابراین در کارهای بهنژادی بهترین زمان برای دگرگرده افشانی روزهای 2 تا 4 بوده و به علت خود ناسازگاری بیشتر ارقام زردآلو ، به هنگام احداث باغ های جدید استفاده از رقم گرده دهنده ای که گل های آن در طول مدت دوره گره افشانی رقم گرده گیرنده ( روزهای 2 تا 4 ) باز شود . برای تشکیل میوه ضروری می باشد .