مطالعه اثر پایه های مختلف بر جذب و پارادکس کلروز آهن در رقم های پیوندی پرتقال

کمبود آهن که بیشتر به صورت کلروز در برگ های جوان بروز می نماید به عنوان کی از نارسایی های مهم تغذیه ای در درختان مرکبات به ویژه در شرایط خاک های آهکی مطرح است و به شدت عملکرد و کیفیت محصول آن ها را تحت تاثیر قرار می دهد گزینش مقاوم به کلرور آهن یکی از راهکارهای مهم برای جلوگیری از این مسئله تغذیه ای به شمار می رود در آزمایشی که به همین منظور در ایستگاه تحقیقات کشاورزی شهرستان جهرم انجام شد اثرات پایه های مقاوم به کلروز آهن یعنی ماکروفیلا citrus macrophylla wester، ولکامریانا citrus volkameriana و نارنج citrus aurantium در مقایسه با پایه معمول در منطقه لیمو ترش citrus aurantifolia swing و نیز برهمکنش آن ها در ترکیب با رقم های پیوندی پرتقال وانسیا واشنگتن ناول ، پرتقال محلی جهرم و پرتقال توسرخ بررسی شد . در این آزمایش همچنین اثر سه سطح فاکتور کود سکوسترون 138 آهن . شاهد 5 و 10 گرم به ازای هر درخت روی نهال های پایه مورد مقایسه قرار گرفت . پایه های ماکروفیلا ونارنج دارای بیشترین اثر معنی دار در سطح آماری نهال های پایه مورد بررسی قرار گرفت پایه های ماکروفیلا و نارنج دارای بیشترین اثر معنی دار در سطح آماری 1 درصد بر افزایش شاخص کلروفیل برگ رقم های پیوندی بودند همچنین پایه ماکروفیلا از بالاترین میزان جذب آهن برخوردار بود . برهمکنش پایه وکود سکوسترن 138 آهن نشان داد که مصرف کود سکوسترن آهن روی پایه ماکروفیلا هیچ گونه اختلاف معنی دار در سطح آماری 1 درصد برشاخص کلروفیل برگ نداشت بنابراین پایه ماکروفیلا دارای قابلیت بالایی در افزایش شاخص کلروفیل برگ رقم های پیوندی بدون استفاده از کود سکوسترن آهن بود پایه نارنج دارای پایین ترین میزان جذب آهن در بین پایه های آزمایشی بود ، اما به طور معنی داری شاخص کلروفیل را در رقم های پیوندی افزایش داد . این مسئله به طور عکس در مورد پایه لیمو ترش مطرح بود زیرا با وجود بالابودن میزان جذب آهن توسط آن در مقایسه با سایر پایه ها رقم های پیوندی بر روی آن دارای شاخص کلروفیل پایینی بودند این مورد نه تنها نشان دهنده تاثیر مشخص پایه بر مسئله پارادکس کلروز آهن مشاهده مقادیر یکسان و حتی بالاتر میزان آهن در برگ های مبتلا به کلروز نسبت به برگ های سبز به ویژه شرایط خاک های آهکی در برگ رقم های پیوندی بوده بلکه نشان داد ه کارآیی نوع پایه تنها به توانایی آن در جذب آهن مربوط نبوده وعوامل دیگری نیز در نقش آن برافزایش شاخص کلروفیل برگ موثر بوده است پایه ماکروفیلا در سطح آماری 1 درصد به طور معنی داری میزان جذب آهن روی ، منگنز ، و مس را در مقایسه با سایر پایه ها افزایش داد و بالاترین میزان جذب فسفرو پتاسیم و در حد متناسب نیتروژن و مس را در مقایسه با سایر پایه ها افزایش داد و بالاترین میزان جذب فسر و پتاسیم و در حد متناسب نیتروژن را به خود اختصاص داد که این ویژگی ها آن را به عنوان پایه ای مناسب در منطقه مطرح می نماید این آزمایش همچنین اختلاف معنی داری بین رقم های پیوندی را از نظر مقاومت به کلروز آهن نشان داد چنانکه پرتقال ناول و تا حدودی پرتقال محلی بدون تاثیر پذیری از نوع پایه بکاررفته دارای شاخص کلروفیل پایین تری نسبت به سایر رقم های بوده و بیشتر تحت تاثیر نوع پایه به کار رفته در آزمایش بودند. به عنوان مثال پایه ماکروفیلا در مقایسه با پایه لیموترش میزان شاخص کلروفیل برگ رقم حساس پرتقال تو سرخ را به میزان 18 درصد افزایش داد.