بررسی ناسازگاری پایه و پیوندک در برخی ارقام گلابی آسیایی (pyrus serotina rehd) و اروپایی (pyrus communis l.)

در درختان گلابی، بسیاری از ویژگی‌‌های مرتبط با رشد رویشی و زایشی، تحت تاثیر پایه قرار می‌گیرد، بنابراین به‌‌منظور احداث باغ‌های نوین و استاندارد گلابی اروپایی (p. communis l.) و آسیایی (p. serotina rehd.) در کشور، انتخاب پایه مناسب اهمیت بسیاری دارد. در راستای دستیابی به پایه مطلوب برای ارقام گلابی آسیایی در شرایط اقلیمی ایران و همچنین بررسی برهمکنش پایه و پیوندک و مکانیسم ناسازگاری پیوند در گلابی، پژوهشی در طی سال‌‌های 95-1393، روی درختان چهار ساله پیوندی طراحی و اجراشد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی که فاکتور اول شامل پایه‌‌‌‌های دانهالی گلابی اروپایی، پایه دانهالی به، پایه دانهالی زالزالک  (crataegus atrosanguinea)و پایه رویشی کوئینس a و فاکتور دوم شامل دو رقم گلابی اروپایی شامل بوره‌‌بوسک و ویلیامز‌‌دوشس و یک رقم گلابی آسیایی ‘ks’10 بود، انجام شد. در طی سال‌‌های پژوهش، میزان رشد طولی پیوند، تجمع نشاسته در بالا و پایین محل پیوند و الگوی نوارهای آیزوزایمی در برهمکنش‌‌های مختلف پایه و پیوندک، مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از رشد طولی پیوندک بیانگر بیش ترین و کم ترین رشد طولی ارقام روی دانهال گلابی و پایه زالزالک بود. همچنین نتایج حاصل از بررسی میزان تجمع نشاسته در بالا و پایین محل پیوند، ناسازگاری پیوند را در برهمکنش‌‌ پایه‌‌های کوئینس a و ‏به با ارقام بوره بوسک و ks’10‎‏ ‏ ‏تایید کرد. بررسی الگوی نوارهای آیزوزایمی نیز نشانگر ناسازگاری کامل پایه زالزالک با ارقام کشت شده بود.

investigation of scion and rootstock incompatibility in some asian (pyrus serotina rehd) and european (pyrus communis l.) pears

in pear trees, most of the features concerning vegetative and reproductive growth are affected by rootstock, so to establish modern and standard orchards for european pear (p. communis l.) and asian pear (p. serotina rehd.) in the country, the selection of suitable rootstock is important. to achieve desirable rootstock for asian pear cultivars in iranian climate conditions and also investigate rootstock and scion interaction and graft incompatibility mechanism in pear, the current research was designed and performed on grafted four-year-old trees during the 2014-2016 growth seasons. the factorial experiment in a randomized complete block design with the first factor including pear rootstocks including european pear seedling rootstock, quince ‎(cydonia oblonga l.) ‎seedling rootstock, hawthorn ‎(crataegus atrosanguinea) ‎seedling rootstock and clonal rootstock of ʻquince a’‎ and the second factor consisted of two european pear cultivars including ʻbeurre bosc’ and ʻwilliams duchess’ and one asian pear cultivar ʻks10’ were used.‎ ‎also, the scion growth length and starch accumulation were investigated at the top and bottom of the graft union and isozyme patterns in different interactions were analyzed between rootstock and scion. the results of scion growth length indicated the highest and lowest growth of scion in the pear seedling rootstock and hawthorn rootstock, respectively. also, the starch accumulation amount at the top and bottom of the graft union confirmed the graft incompatibility in the interaction of ʻquince a’ and quince rootstock with ʻbeurre bosc’ and ʻks10’ ‎cultivars‎. the investigation of the isozyme pattern indicated complete incompatibility of hawthorn rootstock with the studied cultivars.