تغییرهای ریخت‌شناسی و ترکیب‌های بیوشیمیایی اسانس آویشن دنایی زیر تاثیر محلول‌پاشی با نانوکمپلکس روی-سالیسیلیک اسید و مدت انبارمانی

به‌منظور بررسی اثر نانوکمپلکس روی-اسید سالیسیلیک و مدت انبارمانی بر ویژگی‌های باغبانی و فیتوشیمیایی آویشن دنایی (thymus daenensis celak)، پژوهشی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی به‌صورت فاکتوریل در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی فارس انجام شد. محلول‌پاشی گیاهان در دو مرحله به فاصله 15 روز بعد از استقرار، در سطوح صفر، 0.1، 0.3 و 0.5 درصد حجمی-حجمی انجام شد. پس از برداشت گیاهان و انبارمانی در طول دوره‌های صفر، 2، 4 و 6 ماه در دمای اتاق، تغییرهای کمی و کیفی اسانس، محتوای ترکیب‌های فنولی و فعالیت آنتی‌اکسیدانی اندام هوایی بررسی شد. براساس نتایج محلول‌پاشی نانوکمپلکس روی-سالیسیلیک اسید 0.3 درصد، باعث افزایش ارتفاع بوته، وزن تر، وزن خشک، ارتفاع گل‌آذین، طول برگ، عرض برگ و نسبت وزن تر به خشک به‌ترتیب نسبت به شاهد بدون محلول‌پاشی به میزان 32.5، 26.7، 19.2، 38.3، 22.2 و 27.08 درصد شد. مدت انبارمانی اثر معنی‌داری بر درصد اسانس نداشت. غلظت 0.3 درصد نانوکمپلکس، مقدار اسانس را 0.822 درصد نسبت به شاهد افزایش داد. اثر برهمکنش غلظت نانوکمپلکس و زمان انبارمانی بر درصد اسانس معنی‌دار نشد. ترکیب‌های غالب اسانس، کارواکرول، تیمول، پی-سیمن و بورنئول بود. بیشترین فعالیت آنتی‌اکسیدانی عصاره گیاه مربوط به برهمکنش محلول‌پاشی نانوکمپلکس روی-اسیدسالیسیلیک با غلظت 0.1 درصد و نگه داری به مدت 60 روز بود. تیمار با نانوکمپلکس روی-اسیدسالیسیلیک (در غلظت 0.3 درصد) باعث بهبود ویژگی‌های رویشی و مدت انبارمانی و افزایش درصد اسانس گردید.

changes in morphology and biochemical compounds in essential oil of thyme (thymus daenensis celak.) under foliar application of zinc-salicylic acid nano-complex and storage duration

to investigate the effects of zinc-salicylic acid nano-complex and storage time on horticultural and phytochemical properties of thymus daenensis celak, a factorial experiment was conducted based on a randomized complete block design. foliar spraying was done in two stages 15 days after establishment, at levels of zero, 0.1, 0.3 and 0.5% by volume. after harvesting and storage during periods of 0, 2, 4 and 6 months at room temperature, quantitative and qualitative changes in essential oil, phenolic compounds content and antioxidant activity of shoots were studied. based on the foliar application of zinc-salicylic acid nanocomplex by 0.3%, it increased plant height, fresh weight, dry weight, flower height, leaf length, leaf width and wet to dry weight ratio, respectively, compared to the control without foliar application by 32.5, 26.7, 19.2, 38.3, 22.2 and 27.08%, respectively. storage time had no significant effect on the percentage of essential oil. concentration of 0.3% nanocomplex increased the essential oil by 0.822% compared to the control. the effect of interaction between nanocomplex concentration and storage time on the percentage of essential oil was not significant. the predominant compounds were essential oil, carvacrol, thymol, p-cymene and borneol. the highest antioxidant activity of plant extract was related to the interaction of foliar application of zinc-salicylic acid nanocomplex with a concentration of 0.1% and storage for 60 days. treatment with zinc-salicylic acid nanocomplex (at a concentration of 0.3%) improved vegetative characteristics and storage time and increased the percentage of essential oil.