اثر برخی تنظیم‌کننده‌های رشد گیاهی و شیوه‌های انگیزش تشکیل سوخک در سنبل (hyacinthus orientalis l.)

سنبل (hyacinthus orientalis l.) یکی از محبوب‌‌ترین گیاهان سوخوار زینتی در ایران و جهان است. افزایش تجاری سنبل به روش رویشی و با استفاده از سوخ انجام می‌‌شود. به‌دلیل توانایی کم سوخ سنبل در تولید سوخک‌، نرخ افزایش این گیاه پایین می‌‌باشد. به همین دلیل، پژوهش حاضر با هدف بررسی امکان بهبود نرخ افزایش سنبل طراحی و اجرا گردید. تیمارهای آزمایش براساس آزمایش فاکتوریل در قالب طرح به‌طور کامل تصادفی با دو فاکتور شامل روش تحریک سوخ (ته‌‌برداری و ته‌‌شکافی) و اثر تنظیم‌کننده‌های رشد گیاهی (غلظت‌های 50 و 100 میلی‌گرم در لیتر از ایندول بوتریک اسید، جیبرلیک اسید و کینتین) به همراه تیمار شاهد بررسی گردید. نتیجه‌های پژوهش نشان داد در مقایسه بین روش‌‌های تحریک تولید سوخک، بیش‌‌ترین شمار سوخک (14.29 به ازای هر سوخ) در روش ته‌‌برداری و بیش‌‌ترین قطر سوخک (2.05 سانتی‌متر)، بلند‌‌ترین ارتفاع سوخک (2.75 سانتی‌متر) و بیش‌‌ترین وزن سوخک (4.95 گرم) در روش ته‌‌شکافی، به‌دست آمد. همچنین، به کاربردن تنظیم‌کننده‌های رشد گیاهی منجر به افزایش معنی‌‌دار قطر، ارتفاع و وزن سوخک، شمار ریشه و وزن ریشه گردید. در مقابل به‌ کاربردن تنظیم‌کننده‌های رشد گیاهی به طور معنی‌‌داری شمار سوخک تولیدی به ازای هر سوخ را کاهش داد.

effect of some plant growth regulators and methods for inducing bulblet formation in hyacinth (hyacinthus orientalis l.)

hyacinth (hyacinthus orientalis l.) is one of the most popular ornamental bulbous plants in iran and the world. the commercial propagation of hyacinth is done with vegetative methods and using bulbs. due to the low ability of hyacinth to produce bulblets, the growth rate of this plant is low. for this reason, the present study was designed and conducted to investigate the possibility of improving the propagation rate of hyacinth. the experiment was performed as factorial in a compactly randomized design with two factors including inducing method of bulblet formation (scooping and scoring) and plant growth regulators (50 and 100 mg l1 iba, ga, or kin). distilled water, ethanol and sodium hydroxide were used as control. the results showed that the highest number of bulblets per bulb (14.29) was obtained in the scooping treatment. however, the highest bulblet diameter (2.05 cm), the highest bulblet height (2.75 cm) and the maximum bulblet weight (4.95 g) were obtained in the scoring treatment. as well as, the use of plant growth regulators led to a significant increase in bulb diameter, height and weight, number of roots and root weight. on the other hand, the use of plant growth regulators significantly reduced the number of bulbs produced per bulb.