مقایسه ترکیب‌های فیتوشیمیایی و فعالیت آنتی‌اکسیدانی هفت گونه پونه‌سا کشت شده در مشهد

در پژوهش حاضر ترکیب‌های فیتوشیمیایی و فعالیت آنتی‌اکسیدانی هفت گونه پونه‌سا شامل nepeta teucriifolia subsp. teucriifolia، n. assurgens، n. glomerulosa، n. cataria، n. binaloudensis، n. racemosa var. crassifolia و n. kotschyi کشت شده در هوای آزاد بررسی شد. این پژوهش در باغ پژوهشی گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 3 تکرار صورت گرفت. محتوای ایریدوئید کل، فلاونوئید، فنول‌ کل و فعالیت آنتی‌اکسیدانی با استفاده از روش اسپکتروفتومتری اندازه‌گیری شد. تجزیه اسانس با استفاده از دستگاه gc/ms انجام شد. نتیجه‌ها نشان داد در بین گونه‌‌های بررسی شده، میزان فنول کل از دامنه 47/186 تا 25/464 (میلی‌گرم گالیک‌اسید در 100 گرم وزن خشک) متغیر بود. گونه n. teucriifolia subsp. teucriifolia با مقدار 20/142 و گونه n. glomerulosa با مقدار 08/43 (میلی‌گرم معادل کوئرستین در 100 گرم وزن خشک گیاه) به‌ترتیب بیشترین و کمترین محتوای ترکیب‌های فلاونوئیدی را داشتند. فعالیت آنتی‌اکسیدانی (ic50) در گونه‌های بررسی شده از دامنه 117 تا 33/287 (میکروگرم در هر میلی‌لیتر عصاره) در روش dpph و 67/66 تا 09/81 (میلی‌مول آهن) در روش frap به‌دست آمد. بیشترین و کمترین درصد اسانس (74/0 و 06/0 درصد حجمی وزنی) به‌ترتیب از گونه‌های n. assurgens و n. teucriifolia subsp. teucriifolia به‌دست آمد. براساس نتیجه‌های به‌دست آمده از این پژوهش و براساس ترکیب‌های اصلی شناسایی شده در اسانس، گونه‌های مورد بررسی در سه گروه: گونه‌های دارای ترکیب‌های غالب هومولن و کاریوفیلن (n. teucriifolia subsp. teucriifolia، n. glomerulosa)، گونه‌های دارای ترکیب غالب، 8،1 سینئول و ایزومرهای نپتالاکتون (n. assurgens، n.binaloudensis jamzad) و گروه آخر شامل n. kotschyi، n. cataria، n. racemosa var.crassifolia، دارای ترکیب اصلی نپتالاکتون، تقسیم‌بندی شد.

Comparison of Phytochemical Composition and Antioxidant Activity of Seven Nepeta species Cultivated in Mashhad

In the present research, phytochemical composition and antioxidant activity of seven Nepeta species (Nepeta teucriifolia subsp. teucriifolia, N. assurgens, N. glomerulosa, N. cataria,N. binaloudensis, Na. racemosa var. crassifolia) from field cultivated plant (Research garden of Agricultural Faculty of Ferdowsi University of Mashhad) in a completely randomized design with 3 replications were investigated. Total iridoid, flavonoid content (FC), total phenol (TP) content and antioxidant capacities (AC), were determined using spectrophotometer. The essential oils, were analyzed by GC/MS. The TP content ranged from 186.47 to 464.25 mg of gallic acid equivalents (mg (GAE) 100 g1 DW). The highest and the lowest amount of FC with values of 43.08 and 142.20 (mg quercetin equivalents 100 g1 DW) for N. glomerulosa and N. teucriifolia subsp. teucriifolia respectively. The AC values of the species ranged from from 117 to 287.33 mu;g mg1 DW extract (by DPPH method) and from 66.678 to 81.096 Mm Fe (by FRAP method) respectively. The highest and lowest amount of essential oil percent (v/w) was obtained in N. assurgens (0.74) and in N. fissa (0.06), respectively. Depending on the result of this research, on the basis of main compound identified in the essential oils, Nepeta species have been divided in to three groups. First group species like; N. teucriifolia subsp. teucriifolia and N. glomerulosa which contain Caryophyllene oxide and Humulene as their main compounds. The species of the second group contain Nepetalactone isomers and 1.8cineole as their key compounds. These species including N. binaloudensis and N. assurgens species. The species of the last group contain Nepetalactone as their key compounds; this species including; N. cataria, N. kotschyi, N. racemosa var. crassifolia.