اثر جیبرلیک‌اسید و بنزیل آدنین بر باززایی گیاهچه از مریستم و رشد همگروه‌های جدید سیب‌زمینی

به‌منظور بررسی اثر دو تنظیم‌کننده رشد جیبرلیک‌اسید و بنزیل آدنین بر باززایی گیاهچه‌ از مریستم و ویژگی‌های رویشی گیاهچه‌‌های حاصل از مریستم در همگروه‌‌‌های جدید سیب‌زمینی، این پژوهش به‌ صورت آزمایش فاکتوریل با طرح پایه به‌طورکامل تصادفی انجام گرفت. فاکتورهای مورد نظر شامل اثر تنظیم‌کننده‌‌های رشد جیبرلیک‌اسید و بنزیل آدنین در چهار سطح شامل 1-محیط کشتms کامل (شاهد)، 2-محیط کشت ms + 2/0 میلی‌‌گرم در لیتر جیبرلیک‌اسید، 3-محیط کشت ms + 2 میلی گرم در لیتر جیبرلیک‌اسید و 4 محیط کشت ms + 1 میلی‌‌گرم در لیتر بنزیل آدنین و فاکتور دوم شامل پنج همگروه‌ برتر سیب‌‌زمینی با نام‌‌های ksg302، ksg82، ksg48، ksg31 و ksg64 بود. شمار مریستم‌‌های رشد کرده (میزان باززایی مریستم) و برخی از ویژگی‌های رشد گیاهچه‌‌های ایجاد شده از کشت مریستم شامل ارتفاع گیاهچه‌‌، وزن گیاهچه، شمار برگ، فاصله و شمار گره‌‌ها، شمار و طول ریشه‌‌ها اندازه‌گیری شدند. نتیجه‌های تجزیه واریانس نشان داد اثرهای اصلی تنظیم‌کننده رشد، همگروه‌ و برهمکنش تنظیم‌کننده رشد و نوع همگروه‌ بر میزان باززایی مریستم و هم‌چنین بر تمامی ویژگی‌های رشد گیاهچه معنی‌‌دار شد. از نظر ویژگی‌های رشد گیاهچه حاصل از مریستم، همگروه‌‌‌های مورد بررسی در تیمارهای متفاوت از دو تنظیم‌کننده رشد وضعیت متفاوتی نشان دادند. بیشترین وزن گیاهچه با میانگین 654/0 گرم در همگروه‌ ksg64 در دو محیط کشت ms با غلظت 1 میلی‌‌گرم در لیتر بنزیل آدنین و 2 میلی‌‌گرم در لیتر جیبرلیک‌اسید حاصل شد. به‌طور کلی، با بررسی نتیجه‌های آزمایش مشخص شد که استفاده از تنظیم‌کننده رشد به‌‌ویژه بنزیل آدنین سبب افزایش قدرت رشد گیاهچه‌‌های حاصل از مریستم شد، در عین حال در بیشتر همگروه‌‌‌ها تاثیر معنی‌‌داری نیز بر میزان باززایی مریستم داشت. هم‌چنین، اثرهای جیبرلیک‌اسید بر میزان باززایی و قدرت رشد گیاهچه در غلظت کمتر وضعیتی مشابه غلظت بالاتر از آن داشت و حتی در مواردی نیز بهتر بود.

Effect of Gibberellic Acid and Benzyl Adenine on Plantlet Regeneration from Meristem and Growth of New Potato Clones

In order to investigate the effect of two growth regulators of gibberellic acid (GA3) and benzyl adenine (BA) on meristems regeneration and their vegetative characteristics in new potato clones, this study was conducted as a factorial experiment based on a completely randomized design. Factors that were investigated included the effect of gibberellic acid and benzyl adenine on four levels including 1 complete MS medium (control), 2 MS medium + 0.2 mg. L1 gibberellic acid, 3 MS medium + 2 mg. L1 gibberellic acid and 4 MS medium + 1 mg. L1 benzyl adenine medium and the second factor included five potato clones named KSG302, KSG82, KSG48, KSG31 and KSG64. The number of growing meristems (the regenerated meristem) and some vegetative traits of reproduced plantlets including plantlet height, plantlet weight, leaves number, internode and number of nodes, number and length of the roots were measured. Results of analysis of variance showed that main effects of growth regulator, clone and their interaction were significant on meristem regeneration rate and also on all growth characteristics of the regenerated plantlets. The studied clones showed different status in the terms of plantlet growth traits in different treatments of two growth regulators. The highest plantlet weight was obtained in KSG64 clone with an average of 0.654 g in two MS mediums of 1 mg. L1 benzyl adenine and 2 mg. L1 gibberellic acid. Totally, the results of the experiment showed that the use of growth regulator especially benzyl adenine increased the growth vigor of plantlet, but also had a significant effect on meristem regeneration in most clones. Also, the effects of low concentration of gibberellic acid was similar to those at higher concentrations on meristem regeneration and growth vigor of the plantlets and even better in some cases.