اثر تنش شوری بر ویژگی‌‌های رشدی و زیست‌‌شیمیایی سه جمعیت گل محمدی ایران

تنش شوری ازجمله عامل‌‌های مهم محیطی است که موجب کاهش رشد و عملکرد گیاهان به‌ویژه در مناطق خشک و نیمه‌خشک جهان می‌‌‌‌گردد. در پژوهش حاضر پاسخ جمعیت‌‌های گل محمدی سه منطقه از ایران به تنش‌‌ شوری بررسی گردید. آزمایش به صورت فاکتویل در قالب طرح به‌‌طور کامل تصادفی با 5 تکرار بود. فاکتورها به صورت سه سطح شوری (آب چاه با هدایت الکتریکی 0.6، 3 و 6 دسی زیمنس بر متر) و سه جمعیت گل محمدی (میمند، کاشان و لاله‌‌زار) بودند. نتیجه‌ها نشان داد که تیمار شوری 6 دسی زیمنس بر متر سبب کاهش معنی‌‌دار سطح برگ در جمعیت میمند و وزن خشک ریشه و شاخساره در جمعیت کاشان شد. مقدار سبزینه در تیمار شوری 6 دسی زیمنس بر متر نسبت به شاهد در جمعیت میمند دارای بیشترین کاهش (از 0.44 به 0.3 میلی‌‌گرم در وزن تازه) بود. افزایش سطح شوری به 6 دسی زیمنس بر متر سبب افزایش معنی‌‌داری در سطح پرولین و فعالیت آنزیم‌‌های کاتالاز، پراکسیداز (به ترتیب 8.4 و 11.76 واحد آنزیمی در میلی‌‌گرم وزن تازه) و سوپراکسید دیسموتاز (7.17 واحد آنزیمی در میلی‌‌گرم پروتئین) در برگ گیاهان جمعیت لاله‌‌زار شد. انباشت بیشترین مقدار یون سدیم و کلر در برگ‌‌ها اتفاق افتاد که جمعیت لاله‌‌زار در تیمار شوری 6 دسی زیمنس بر متر بیشترین غلظت یون سدیم (19.6 میکرومول در گرم وزن خشک) و جمعیت میمند بیشترین غلظت یون کلر (111.51 میکرومول در میلی‌‌گرم وزن خشک) را داشتند. با افزایش سطح تنش شوری مقدار یون پتاسیم در برگ هر سه جمعیت تغییر محسوسی نداشت در حالیکه مقدار آن در ساقه و ریشه با افزایش تنش شوری به طور معنی‌‌داری افزایش یافت و بیشترین افزایش یون پتاسیم در ساقه (10.89 میکرومول در گرم وزن خشک) و ریشه (6.87 میکرومول در گرم وزن خشک) در تیمار 6 دسی زیمنس بر متر در جمعیت لاله‌‌زار مشاهده شد. در جمع، با توجه به داده‌‌های این پژوهش می‌‌توان نتیجه گرفت که جمعیت لاله‌‌زار بیشترین تحمل و جمعیت میمند کمترین تحمل را نسبت به تنش شوری داشتند.

Effect of Salinity Stress on Growth and Biochemical Characteristics of Three Population of Damask Rose of Iran

Salinity stress is one of the important environmental factors that reduces the growth and yield of plants, especially in arid and semiarid regions of the world. To investigate the effect of salinity levels (0.6, 3, and 6 dS m1) on 3 populations of damask rose (from Fars, Kerman, and Isfahan provinces) a factorial experiment was conducted in a completely randomized design with four replications and some growth and Biochemical parameters were evaluated. Results showed that 6 dS m1 salinity significantly reduced leaf area in Mayand population and root and shoot dry weight in Kashan population. The reduction of chlorophyll content in the treatment of 6 dS/m was more than that of control in the Meymand population (from 0.44 to 0.3 mg FW). Lalehzar population had the highest proline content (15.84 mu;mol mg1 FW) and the highest activity of catalase (8.4 U mg1 FW), peroxidase (11.76 U mg1 FW), and superoxide dismutase (17.7 U mg1 protein) at the concentration of 6 dS m1. The accumulation of the highest amount of sodium and chloride ions occurred in the leaves. Lalehzar and Meymand populations had the highest concentrations of sodium ions (19.6 mu;mol g1 DW) and chlorine (11.51 mu;mol g1 DW) at 6 dS m1, respectively. With increase in salinity levels, the amount of potassium ion in leaf in all three populations did not change significantly, while its increased amount in stem and root was significantly. Lalehzar population had the highest potassium ion in stem (10.89 mu;mol g1 DW) and root (6.87 mu;mol g1 DW) at the concentration of 6 dS m1. Totally, from data obtained in this investigation, it may be concluded that Lalehzar and Meymand populations had the highest and lowest tolerance tolerance to salinity respectively.