نیاز سرمایی و گرمایی و همبستگی آن‌‌ها با شرایط محیطی در نژادگان‌های تمشک سیاه بومی ایران

به منظور تعیین نیاز سرمایی و گرمایی نژادگان های تمشک سیاه بومی ایران، شاخه های یکساله 15 نژادگان از 4 گونه تمشک سیاه در هنگام خزان از کلکسیون تمشک سیاه دانشگاه شیراز جمع آوری و سپس در یخچال و دمای 2.5 درجه سلسیوس قرار گرفتند. تیمارهای سرمایی شامل صفر (بدون سرمادهی)، 100، 200، 300، 400، 500 و 600 ساعت سرمادهی بود. سپس شاخه ها در آب مقطر، شرایط نور مداوم و دمای 24 درجه سلسیوس قرار گرفته و سه ویژگی شامل شمار روز تا شکوفایی اولین جوانه، شمار روز تا شکوفایی 50% جوانه و درصد نهایی شکوفایی جوانه ثبت گردید. برای تعیین مقدار نیاز گرمایی از مدل درجه ساعت استفاده شد. نتیجه های به دست آمده نشان داد که نیاز سرمایی نژادگان های مورد بررسی از 300 تا 500 ساعت سرمادهی متغیر بود. هم چنین مقدار نیاز گرمایی در گستره ای از 4824 (آبیدر) تا 7668 (کازرون) درجه ساعت متغیر بود. نتیجه های به دست آمده نشان داد که مقدار نیاز سرمایی و گرمایی با یکدیگر رابطه عکس دارد (0.30=r) و با افزایش ارتفاع و مقدار بارندگی در هر منطقه، مقدار نیاز گرمایی کاهش می یابد (به ترتیب 0.21=r و 0.48=r). هم چنین نیاز سرمایی با میانگین دمای محیط و میانگین سرعت باد رابطه عکس داشت (0.4=r و 0.16=r).

Chilling and Heat Requirements and Their Correlations with Environmental Conditions in Iranian Native Blackberry Genotypes

To evaluate the chilling and heat requirements of Iranian wild blackberry genotypes, dormant canes of 15 genotypes representing 4 species were collected and placed in refrigerator at 2.5 ordm;C. Chilling treatments were 0 (control), 100, 200, 300, 400, 500 and 600 hours. Chilled canes were placed in distilled water under continuous light at 24 ordm;C. Days to first bud break, days to 50% bud break and the percentage of total bud break of each genotype in each treatment were calculated. Heat requirement was also calculated by Growth Degree Hours model. Results showed that chilling requirement ranged from 300 to 500 h. Also, heat requirement was varied from 4824 (Abidar) to 7668 (Kazerun) GDH. Results also showed that chilling and heat requirements had a negative correlation (r=0.3) with increasing altitude and total precipitation of original habitats of the genotypes, the amount of heat requirement is reduced (r=0.21 and 0.48 respectively). Chilling requirement also had a negative correlation with mean temperature and wind speed(r=0.4 and 0.16 respectively).