ارزیابی خفتگی و تنژگی بذر زالزالک گونه‌ crataegus atrosanguinea

زالزالک یکی از پایه های بذری متحمل به کم سبزینگی ناشی از کمبود آهن برای درختان بِه و گلابی در شرایط خاک های آهکی است. اما خفتگی دوگانه بذر، درصد پایین تنژگی و همچنین طولانی بودن مدت زمان این فرایند برای تولید دانهال پیوندی از دشواری های آن است. این پژوهش با هدف برطرف نمودن خفتگی بذر زالزالک، افزایش درصد تنژگی بذرها و کاهش طول دوره تنژگی بذر این گونه، به منظور کاهش طول دوره تولید دانهال و کاهش مدت زمان فرایند تولید نهال های پیوندی انجام شد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح به طورکامل تصادفی با 3 تکرار انجام و اثر خراش دهی بذر با سولفوریک اسید غلیظ (%98) در سه بازه زمانی 0، 1.5 و 3 ساعت و چهار دوره تناوب دمایی گرم - سرد بر زالزالک گونه crataegus atrosanguinea بررسی شد. همچنین تنژگی رویان این گونه نیز در آزمایشگاه کشت بافت با استفاده از ترکیب تیمارهای چینه سرمایی با نیترات پتاسیم و جیبرلیک اسید بررسی شد. نتیجه ها نشان داد افزایش مدت زمان خراش دهی و تناوب دمایی سبب افزایش معنی دار درصد تنژگی، میانگین تنژگی روزانه، سرعت تنژگی (کاهش مدت زمان رسیدن تا 50 درصد تنژگی پایانی (t50)) و شاخص بنیه بذر و همچنین کاهش میانگین زمان لازم برای تنژگی بذر نسبت به تیمار شاهد شد. کاربرد چینه سرمایی و تیمار جیبرلیک اسید در غلظت 100 میلی گرم در لیتر نیز موجب کاهش معنی دار میانگین زمان لازم برای تنژگی و افزایش درصد تنژگی، میانگین تنژگی روزانه، شاخص تنژگی و شاخص بنیه بذر در آزمون تنژگی رویان گونه c. atrosanguinea شد.