پاسخ‌‌های فیزیولوژیکی و سیتوژنتیکی سه نژادگان انگور در پاسخ به تنش سرما در شرایط درون شیشه‌‌ای

تنش سرما و یخبندان موجب تغییر در فرایند های فیزیولوژیکی و زیست شیمایی گیاه می شود. نژادگان های مختلف انگور واکنش های متفاوتی نسبت به سرما دارند و بنابراین انتخاب نژادگان های متحمل، موثرترین روش برای اجتناب از خسارت سرما به شمار می رود. استفاده از کشت درون شیشه ای، از روش های کارآمد جهت گزینش گیاهان متحمل به سرما می باشد. در پژوهش حاضر پس از تولید پینه از گره های شاخه های یک ساله جوان، سه نژادگان انگور بیدانه سفید، عسکری و دم روباهی، زیر مریستم اصلی با اندازه 8/0 سانتی متر، جهت اعمال خوسرمایی به مدت 24 شبانه روز در شرایط تاریکی و دمای 4 درجه سلسیوس قرار گرفت. مقدار پرولین، قند های محلول، پروتئین، درصد ماده خشک و سطح چندگانی در پینه های سازگار شده و شاهد بررسی و در دماهای مختلف یخ زدگی آزمون زنده مانی انجام شد. بیشترین انگیزش پینه (4/92%) در غلظت های 5 و 10 میکرومولار توفوردی و بیشترین انگیزش پینه (5/93%) در غلظت 5 میکرومولار نفتالن استیک اسید در ترکیب با 1 میکرومولار بنزیل آدنین به دست آمد. در نژادگان عسکری در شرایط دمای پایین، کمترین مقدار پرولین (7/2 میکروگرم بر گرم ماده خشک) مشاهده شد. با اعمال خوسرمایی، مقدار پرولین، درصد ماده خشک و پروتئین کل افزایش یافت که این افزایش در نژادگان بیدانه سفید و دم روباهی بیشتر از عسکری بود. یافته های این پژوهش، پیشنهاد می نماید که در بین سه نژادگان مورد مطالعه، بیدانه سفید، تحمل بیشتری به دماهای یخ زدگی نشان داد. همچنین در بررسی تاثیر سرما بر سطح چندگانی نژادگان ها، در نژادگان های مورد مطالعه ثبات سطح چندگانی و پایداری ژنتیکی مشاهده شد که از نظر ریزافزایی و افزایش درون شیشه ای می تواند با اهمیت باشد.