مبادی و مقولات گفتمان مدنیّت انسانی در شکل‌دهی به چشم‌انداز جغرافیایی

واژۀ چشم‌انداز امروزه دارای مصادیق گسترده و ژرف‌تری نسبت به گذشته است. در قرون‌وسطی این کلمه با ریشۀ آلمانی در معنای «منطقه» و «قلمرو» به کار می‌رفت. پس از قرن 15 میلادی چشم‌انداز مبدل به یک ژانر تصویری شد؛ اما امروزه چشم‌انداز یک تعبیر علمی است که نه‌تنها به وصف یک نمود می‌پردازد، بلکه آزمونی ذهنی، زیباشناختی، هنری و وجودی است که پیوسته در حال دگرگونی است. بنابراین هر چشم‌انداز جغرافیایی خود می‌‌تواند بیانگر داستانی از تمدن، فرهنگ، اجتماع و ایدئولوژی گروه‌های انسانی باشد. در این نگاه است که امروزه چشم‌اندازسازی و تاکید بر چشم‌انداز، عناصر پیدایی و تعامل هریک با کل مجموعه و تاکید بر نقش صانع مردمی در بازآفرینی آن جزو اصول لاینفک هر نظام برنامه‌ریزی شهری محسوب می‌گردد. مطالعۀ حاضر نیز مبتنی بر همین اهمیت با بهره‌گیری از فلسفۀ تفسیرگرایی و رویکرد کیفی و کاربست تکنیک تحلیل محتوای عمقی از طریق احصاء مضامین و مفاهیم و مقوله سازی به وسیلۀ کدگذاری باز، مقوله‌بندی،کدگذاری محوری و کدگذاری گزینشی، سعی در واکاوی عوامل موثر مدنیّت انسانی بر چشم‌انداز جغرافیایی دارد. نتایج این وارسی که از نمونۀ هدفمند و اطلاعات محور از میان منابع چاپی در حیطۀ مدنیّت انسانی و چشم‌انداز جغرافیایی استفاده شد. بیانگر اهمیت و نقش 10 مقولۀ موثر مدنیت در شکل‎پذیری چشم‌انداز جغرافیایی است که ما را به تعریف چشم‌انداز جغرافیایی نشات گرفته از جهان‌بینی، اندیشۀ سیاسی، اندیشۀ فلسفی، آگاهی، توافق حوزۀ خصوصی و عمومی، ابعاد فرهنگی، تاب‌آوری اجتماعی، حکمروایی، بستر اجتماعی ، ملاحظات اخلاقی رهنمون می‌سازد.

Principles and categories of the discourse of human civilization in shaping the geographical landscape

The word “landscape” today has broader and deeper meanings than in the past. In medieval times, it was used with German roots to mean region and territory. After the 15th century, it became a visual genre; But today, it’s a scientific interpretation that not only describes a manifestation, but is a mental, aesthetic, artistic, and existential test that is constantly changing. Thus, each of its geographical landscapes can represent a story of civilization, culture, society, and the ideology of human groups. It is in this view that today, the landscaping and emphasis on the landscape, the elements of emergence and interaction of each with the whole set and the emphasis on the role of the people’s craftsman in recreating it are among the inseparable principles of any urban planning system. The present study, based on the same importance, tries to analyze the effective factors of human civilization by using the philosophy of interpretivism and qualitative approach and applying the technique of indepth content analysis by enumerating themes and concepts and categorization by open coding, categorization, central coding and selective coding. It has a geographical perspective. The results of this study, which used a purposeful and informationdriven model from print sources in the field of human civilization and geographical landscape; highlights the importance and role of 10 influential categories of civilization in shaping the geographical landscape, which guides us to the geographical perspective of worldview, political thought, philosophical thought, consciousness, private and public agreement, cultural dimensions, social resilience, sovereignty, social context, and moral considerations.