تبیین الگوهای غذایی در سکونت‌گاه های روستایی شهرستان جیرفت با رویکرد آمایش سرزمین

روستاییان علی رغم نقش محوری در تولید غذا، امروزه به دلیل تغییرات اقلیمی، اقتصادی و اجتماعی به عنوان یکی از مهمترین گروه های در معرض تهدید از لحاظ امنیت غذایی می باشند. تغییر در الگوی غذایی به دلیل قدرت و دسترسی پایین روستاییان در تامین مایحتاج اولیه، سوء تغذیه و ناامنی شدید غذایی را در این سکونتگاه ها به ارمغان آورده است. این پژوهش در پی پاسخ به این سوال که الگوهای غذایی در بین خانوارهای روستایی شهرستان جیرفت چگونه است و چه عواملی بر آن تاثیر دارند، با روش پیمایش و ابزار پرسشنامه انجام شده است. مدل تئوریک پژوهش با رویکرد آمایش سرزمین سه دسته عوامل محیطی، اجتماعی و اقتصادی را به عنوان عوامل اصلی تبیین کننده الگوهای غذایی رایج در بین روستاییان ارایه کرده است. یافته های پژوهش نشان می دهد: خانوارهای روستایی از مجموع 14 وعده اصلی نهار و شام در هفته بیشتر؛ برنج(با میانگین 4.99 دفعه)، مواد قندی مصنوعی مانند قند، شکر و شیرینی(با میانگین 4.71 دفعه) و لبنیات(با میانگین 4.7 دفعه) و ماهی و میگو( با میانگین 1.61 دفعه) مصرف می کنند. مصرف برنج در بین روستاییان با مصرف سایر مواد غذایی از جمله شیر و فرآورده های آن، سبزی و میوه جات، حبوبات، موادقندی مرغ رابطه معنی داری داشته است(با پذیرش اثر مثبت تقارن زمان گردآوری داده ها با برداشت محصول بر میزان مصرف خانوارهای روستایی). دسترسی به آب موردنیاز برای تولید محصولات کشاورزی و دامی مهمترین عامل تبیین کننده چگونگی مصرف شیر و فرآورده های آن در بین خانوارهای روستایی دارد(r=0.47, f=5.628, sig=0.028 ). در مجموع درآمد سالیانه در پیوند با قیمت فروش محصولات کشاورزی مهمترین عامل تبیین کننده چگونگی مصرف مواد غذایی به ویژه مصرف انواع گوشت، غذاهای رژیمی، کنسروها و... با (r=0.51, f=11.615, sig=0.002) و چگونگی علاقه به مصرف موادغذایی با (r=0.52, f=7.44, sig=0.013 ) و می باشند.

Explaining food patterns in rural settlements of Jiroft city with land management approach

Despite the central role of food production, villagers are now one of the most vulnerable groups in terms of food security due to climate, economic and social changes. Changes in food patterns have led to poor nutrition and severe food insecurity in these settlements due to the poor power and access of villagers to the supply of basic food. This research attempts to answer the question of how dietary patterns among rural households in Jiroft city are affected and what factors affect it. The survey was conducted using a survey method and a questionnaire. The theoretical model of research with the approach of land management has identified three types of environmental, social and economic factors as the main factors explaining the patterns of popular food among villagers. Findings of the research show that rural households had a total of 14 main lunches and dinners per week; rice (average 4.99 times); artificial sugars such as sugar, sugar and sweetmeats (average 4.71 times) and dairy products (average 4.7 Times) and fish and shrimp (average 1.61 times). The consumption of rice among the villagers was significantly correlated with consumption of other foods including milk and herbs, vegetables and fruits, legumes, and chicken grass (with the acceptance of the positive effect of the symmetry of the data collection time on harvesting the consumption of rural households ) Access to water needed for agricultural and livestock production is the most important factor explaining the use of milk and its products among rural households (R = 0.47, F = 5.628, Sig = 0.028). In sum, the annual income associated with the sale price of agricultural products is the most important factor explaining how the consumption of food, especially consumption of meat, dietary foods, canned foods, etc. with (R = 0.51, F = 11.615, Sig = 0.002) and how much interest They consume food with (R = 0.52, F = 7.44, Sig = 0.013).