الگوی فرارفت رطوبتی بارش های فراگیر ایران

انتقال بخارآب در جو، وابستگی مستقیمی به شرایط گردش جوی دارد و با تغییرات گردش جو در طی سال میزان و مسیر انتقال رطوبت نیز تغییر می یابد. یکی از مولفه‌های گردش جوی موثر در وزش و انتقال رطوبت، مراکز پرفشار هستند که در صورت قرارگیری بر روی سطح آب و منابع تامین رطوبتی می تواند موجب وزش رطوبتی در سطح گسترده ای شوند. بااین‌حال نقش سامانه های کم‌فشار و سیکلون ها در وزش و شار رطوبت اگرچه به‌اندازه سامانه های پرفشار نیست، ولی نقش به سزایی نیز در انتقال و نحوه وزش رطوبتی دارند. هدف از این پژوهش، بررسی و مطالعه وزش رطوبتی بارش‌های ایران می باشد. برای این منظور داده های فشار، رطوبت ویژه، مولفه مداری و نصف‌النهاری سطوح 1000، 850، 700 و 500 هکتوپاسکال از پایگاه داده ncep/ncar وابسته به سازمان جو و اقیانوس شناسی ایالات‌متحده امریکا استخراج موردبررسی و تجزیه‌وتحلیل قرار گرفت. نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که وزش رطوبتی بارش‌های ایران ناشی از الگوی وزش رطوبتی کم‌فشار دو هسته‌ای سودان و شرق مدیترانه پرفشار اروپا، الگوی وزش رطوبتی کم‌فشار چندهسته‌ای ایران مرکزی، شرق مدیترانه و جنوب شرق عربستان، الگوی وزش رطوبتی پرفشار شمال غرب اروپاکم‌فشار خلیج فارس، الگوی وزش رطوبتی پرفشار سیبری و قزاقستان کم‌فشار جنوب شرق ایران و کم‌فشار مدیترانه بوده است. در مجموع نتایج نشان داد که دریای عرب در تراز پایین و دریای مدیترانه در تراز بالا بیشترین نقش را در وزش رطوبتی بارش‌های ایران داشته‌اند.