بررسی آسیب پذیری بافتهای شهری در مقابل خطر زمین لرزه (مطالعه موردی: منطقه 8 تبریز)

یکی از موضوعاتی که بیشتر شهرهای جهان با آن دست به گریبانند، سوانح طبیعی است. ضرورت کاهش آسیب پذیری شهرها در برابر سوانح طبیعی از جمله زلزله، به عنوان یکی از اهداف اصلی برنامه ریزی کالبدی، شهری و طراحی شهری محسوب می گردد.لذا، اولین گام، شناسایی میزان آسیب پذیری مناطق شهری در برابر زلزله می باشد.از این رو، این پژوهش با هدف شناسایی قطعات آسیب پذیر منطقه 8 شهر تبریز در برابر زلزله انجام گردیده است.در این تحقیق 9 شاخص تراکم جمعیت، تراکم ساختمانی، کاربری، ریزدانگی، دسترسی به مراکز امدادی، فضای باز، کیفیت مصالح، کیفیت ابنیه و فاصله از مراکز خطرزا انتخاب شده و با استفاده از روش anp و ترکیب مربوط به معیارهای ذکر شده در محیط gis، آسیب پذیری منطقه 8 تبریز مورد بررسی قرار گرفته است.نتایج این پژوهش نشان می دهد که بیش از 43 درصد قطعات منطقه 8 شهر تبریز در برابر زلزله از وضعیت آسیب پذیری زیاد و خیلی زیاد برخوردارند که محدوده های آسیب پذیر بیشتر در محلات مسکونی قدیمی تبریز به دلیل رعایت نشدن حریم ها، وجود قطعات در اندازه های کوچک و خردشدن قطعات، وجود معابر بسیار کم عرض و بن بست های زیاد، وجود ساختمان های بسیار قدیمی و با مصالح کم دوام شرایط نسبتاً نامناسبی را برای محدوده موردنظر به وجود آورده و همچنین با توجه نقشه پهنه بندی شده حدود 15.84درصد دارای آسیب پذیری متوسط، 29.94 درصد آسیب پذیری کم مواجه است.لذا، با توجه به آسیب پذیر بودن منطقه لزوم برنامه ریزی صحیح جهت ساماندهی بافتهای مذکور را نمایان می سازد.