پیشنهاد تصحیح قیاسی چند واژه در عتبۀ الکتبه

«روش قیاسی» از دشوارترین شیوه های تصحیح متون است که بیشتر برای آثاری که یک نسخۀ خطی از آن ها یافت شده است به کار می رود. یکی از آثار منشیانۀ ادبیات فارسی که تاکنون دو بار به این شیوه تصحیح شده، کتاب «عتبۀالکتبه» اثر منتجب الدین بدیع جوینی است. بررسی عتبۀالکتبه نشان می دهد که برخی واژه ها با ضبط های نادرست در متن این کتاب وجود دارد که از چشم مصححان محترم پنهان مانده است. در این مقاله، پانزده مورد از این ضبط های نادرست استخراج و صورت صحیح آن ها پیشنهاد شده است. روش کار در این پژوهش بر تصحیح این واژه ها و پیشنهاد ضبط اصیل و مناسب آن ها به شیوۀ قیاسی و با استناد به قرائن و شواهد موضوعی و زبانی از متن کتاب عتبۀ الکتبه و متون دیگر استوار است. نتیجۀ این پژوهش نشان می دهد که اغلب این ضبط های نادرست از نوع تحریف و تصحیف است که در اثر تصرف کاتبان و بدخوانی مصححان به کتاب عتبۀ الکتبه راه یافته است.

proposal of some comparatively -edited corrections for a few words in atabat-ol-kataba

&comparatively edited & is one of the most difficult methods of text correction, which is mostly used for works that one manuscript of them has been found . one of the correspondence works of persian literature that has already been corrected twice in this way is the book &atabatolkataba& authored by montajaboddin badi’e joveini .a study of atabatolkataba shows that there are some words with erroneous records in the text of this book which have been all hidden from the eyes of editors. in the present article, fifteen cases of those erroneous records have been extracted and their alternative correct forms have been proposed. the research methodology includes the correction of the incorrect words and proposing their original, appropriate records in a comparative way by making reference to some thematic and linguistic evidences from the text of atabatolkataba and other relevant texts. the results indicate that most of these erroneous records are of the incorrectness are of a tahrif (wrong replacement of letters) and tashif (wrong replacement of tittles on letters), resulting from manipulations by the scribes or misreadings by the editors.