تاملی در ضبط و معنی چند واژه در سمک عیار (تصحیح و معنی چند واژه در سمک عیار)

سمک عیار از فرامرزبن خداداد ارجانی از داستان‌‌های عامیانه فارسی است که پرویز ناتل خانلری براساس یگانه دست‌نویس این داستان که در کتابخانه بادلیان آکسفورد نگاهداری می‌شود، آن را تصحیح و منتشر نموده است. در دست‌نویس سمک پاره‌‌ای از واژه‌های عبارات و بعضی از ابیات، مغلوط است و نام پاره‌‌ای از شخصیت‌‌های داستانی، سهواً به جای نام شخصیت‌‌های دیگر آمده است. خانلری در متن مصحّح خود بسیاری از این سهوها را تصحیح نموده، اما پاره‌‌ای دیگر همچنان در متن باقی است. نگارنده در این مقاله، این لغزش‌‌ها را تصحیح کرده است. روش ما در تصحیح ابیات مغلوط، رجوع به دیوان گویندگان این ابیات و در تصحیح واژه‌‌های نادرستی که در عبارات منثور آمده، قیاسی است. مصحّح سمک در مجلدی جداگانه با عنوان شهر سمک، معانی بسیاری از واژه‌‌ها و ترکیب‌‌های این داستان را که در لغت نامه‌‌ها مدخل نشده‌اند، ضبط نموده است. با این همه، معنی چند واژه که واژه‌های گویشی و محلی‌اند، از این مجلد فوت شده است. معنی این واژه‌‌ها با استناد به فرهنگ‌‌های گویشی و مفاد عبارات، در این مقاله آمده است. نتیجه پژوهش این که تصحیح داستان سمک عیار، با دقت فوق العاده انجام گرفته و اغلاط آن اندک است. باز آوردن این اغلاط به صورت درست خود و ضبط معانی واژه‌های مغفول مانده، خواننده را در روان‌‌تر خواندن این داستان و دریافت مفهوم دقیق و پاره‌‌ای جملات، مددرسان است.

Reflections and Correction of Recording the Meanings of Some Words in Samak-e Ayyar

Samake Ayyar by Faramarz ibn Khodadad Arrajani is a Persian folk tale that Parviz NatelKhanlari corrected and published based on its only manuscript kept in Bodleian Library, Oxford University. In the manuscript of Samake Ayyar, some words, phrases, and verses are mistakenly used, and the names of some of the fictional characters are inadvertently mentioned instead of the names of other characters. NatelKhanlari corrected many of these slips and errors in his revised text, but others remain. This article seeks to correct these slips. The method employed for correcting erroneous verses is to refer to the poem collections of the narrators of these verses and present the correct forms via a deductive method. In a separate volume entitled The City of Samak, the editor of Samake Ayyar has recorded the meanings of many words and expressions that have not been included in dictionaries. The meaning of these words is given in this article concerning dialect dictionaries and the meanings of the phrases. The research results show that the correction of Samake Ayyar was done with great care, and its slips and errors are minimized. Retrieving these errors correctly and capturing the meanings of the neglected words helps the reader read this exhilarating story more eloquently and understand the precise and narrow meaning of some of the sentences