تحلیل زبان عرفانی روزبهان بر اساس الگوی مربع تنشی

یکی از وجوه اهمیت روزبهان بقلی از عارفان قرن ششم هجری، بازتاب گسترده تجربه‌های عرفانی، در آثار وی است. تحلیل زبان عرفانی ویژه او با استفاده از الگوی مربع تنشی امکان پذیر است. فرایند تنشی گفتمان نشان می‌دهد زبان عرفانی، کنشی ایستا و از پیش تعیین شده نیست، بلکه روند همیشگی صیرورت و سیالیت تجربه عرفانی در ساحت زبان است و فرایند زنده «شدن» را بازمی‌نماید. فرایند تنشی با استفاده از تعامل دو بعد شناختی و عاطفی گفتمان و به واسطه اصل سیالیت نشانه‌ها، رابطه‌های هم‌سو و ناهم‌سو را در زبان عرفانی مشخص می‌سازد. «عبهرالعاشقین» از جمله آثار روزبهان است که به تجربه عرفانی او در آسمان‌های عالم معنا و کشف‌و‌‌شهودها و دیدارهایی در «ارض ملکوت» و سپس بازگشت به اقلیم خاک و ابتلای او به عشق می‌پردازد. این پژوهش به تحلیل زبان عرفانی عبهرالعاشقین بر اساس الگوی تنشی می‌پردازد و نشان می‌دهد که الگوی مربع تنشی در زبان عرفانی روزبهان تابع ساختار افزایشی است و زبان او همچون زبان متون غنایی به درونه زبان متمایل است.

Analysis of Roozbehan’s mystical language based on tensive square model

One of the important aspects of Roozbehan, one of the mystics of the sixth century AH, is the reflection of the mystical experiences in his works. An analysis of his specific mystical language is possible using the tensive square model. The tensive process of discourse shows that the mystical language is not a static and predetermined action, but is a constant process of becoming through which the mystical experience is canalized through the language and does indicate the dynamic process of becoming. The tensive process, by means of interaction of two cognitive and emotional dimensions of discourse, and due to the principle of the fluidity of the signs, reveals the convergent and divergent relations of the mystical language. Abhar alasheqin is one of the works of Roozbehan which deals with his mystical experience in the heavens of the world of meaning and discovery, intuitions and includes a report of his visits to the land of the Kingdom, and then returns to the earth and his affection for love. This research analyzes Abhar alasheqin’ s mystical language based on the tensive square model. It is revealed that the mystic language of Rouzbehan is subject to an increasing structure, and its language like the lyric language is oriented towards the inner facet of language.