تحلیل تطبیقی بن مایه‌های سیاست مدن در کتاب شهریار ماکیاولی و اخلاق ناصری

سیاست مدن به رابطۀ دولت با ملّت و نقش سیاستمدارن و رهبران سیاسی بر زندگی شهروندان می‌پردازد. غایت سیاست مدن رفع خواسته‌ها و احتیاجات فردی، اجتماعی و معنایی در جامعه مدنی است. ماکیاولی راه های مختلف کسب و حفظ قدرت و رسیدن به مقام شهریاری و خصوصیّات و اخلاقیّات پادشاه را تشریح می‌کند و البته اساس نظریّه سیاسی او بر بدبینی نسبت به انسان‌ها استوار است. خواجه نصیر در سیاست ملک و آداب ملوک به اصول سیاست مدنی و مولفه‌های اخلاقی در حوزه سیاست پرداخته است. ماکیاولی اصول اخلاقی را بر اساس راهبردها و استراتژی‌های سیاسی اش بیان می‌کند حال آنکه خواجه نصیر راهکارهای سیاسی را بر اساس اصول اخلاقی تنظیم می‌کند و هر چه را که بااخلاقیات سازگار نیست به هیچ قیمتی نمی‌پسندد و این درست عکس دیدگاه ماکیاولی است. خواجه مهم ترین اصول سیاست مدنی را رعایت حال شهروندان مدینه میداند اما ماکیاولی اندیشه‌ای متفاوت دارد و به مقتضای محیط و شرایط و زیردستان پادشاهانی که به شیوه‌های مختلف به حکومت رسیده‌اند، رفتارهای متفاوتی را پیشنهاد می‌کند.

Comparative analysis of civil policy themes in Machiavelli’s The Prince and Naseri Morality

political leaders play within citizens lives. The purpose of civil policy is meeting individual, social and spiritual needs and requests in a civil society. The Prince by Niccolò Machiavelli and Naseri Morality by KhajehI Nasiroldin Tosi are two books that represent the principles of civil policy. The main base of this study is the analysis of similar and non similar themes of these two politician thinkers. Machiavelli explains the different ways of acquiring and holding power, getting prince position, and the characteristics and moralities of the kings, however, pessimism towards human forms the base of his political theory. Khajeh Nasir, in kingship policy, concentrates on the civil policy principles and moral codes in politics. Machiavelli declares moral codes based on his political approaches and strategies and however, Khajeh Nasir uses moral principles as the foundations of political approaches and totally refuses everything incompatible with moralities which is a reverse picture of Machiavelli’s viewpoint. Khajeh proposes respecting the citizens as the most significant principle of civil policy. On the other side, Machiavelli states a different strategy which proposes various treats depending situation and condition and the subalterns who came into power in different ways.