بررسی همسنج نامه‌های تاریخ بیهقی با نامه‌های عتبه‌الکتبه و التوسل‌الی‌الترسل

هدف مقاله حاضر، بررسی همسنج نامه‌های سه کتاب تاریخ بیهقی، عتبه‌الکتبه و التوسل‌الی‌الترسل از نظرگاه ساخت و محتوا است. مساله بنیادی مقاله، چگونگی بافت نامه‌های درباری عصر نویسندگان این سه کتاب از منظر شبکه ساختاری و مفهومی است. در این راستا، بدنه مقاله را پس از درآمدی مبتنی بر معرفی اجمالی این سه اثر و بازشناخت پیشینه پژوهش‌هایی که پیرامون این موضوع انجام شده؛ مقایسه نامه‌های موجود در تاریخ بیهقی با عتبه‌الکتبه و التوسل‌الی‌الترسل تشکیل می‌دهد. مهم‌ترین نکاتی که در این بررسی به آن توجه‌شده‌است عبارتند از: بررسی سبک نامه‎های تاریخ بیهقی با دو کتاب دیگر؛ انواع نامه به لحاظ فرم و ساختار؛ بررسی آغاز و انجام نامه‌ها و محتوای نامه‌ها. بخش انتهایی مقاله نیز، نموداری از درصد نامه‏ها و انواع آن در سه تالیف مورد پژوهش است. در پایان این نتیجه حاصل می‌شود که نامه‌های بیهقی با وجود سادگی درخور ملاحظه‌ای که در شیوه نگارش نسبت به نامه‌های دو کتاب دیگر دارد از رسایی، بلاغت، اقناع مخاطب و زیبایی بیشتری برخوردار است که نگارندگان تنها دلیل آن را شیوه سهل‌ممتنع بیهقی در نگارش متن دریافتند. در پژوهش حاضر استخراج مطالب به شکل کتابخانه‌ای و شیوه بررسی مطالب، تحلیلی و توصیفی است.