پژوهشی در فعل وسطی

یکی از مقوله ای مفصل زبانهای داستانی دستگاه فعل بوده که جزئیات بسیاری را در بر گرفته و ساختهای گوناگونی را شامل می شده است . یکی از این ساختها ، به نام فعل وسطی هنگامی به کار می رفته که عمل فاعل به خودش بر می گشته یا به عبارت دیگر فاعل عملی را به نفع یا ضرر خود انجام می داده است . این گونه ساخت در دوره میانه و به تبع آن در دوره نو صورت صرفی خود را از دست داد و همان معنی و مفهوم به وسیله ضمایر مشترک متقابل یا انعکاسی بیان گردید . بدین ترتیب در عین حال که ماهیت اصلی فعل وسطی در زبان محفوظ ماند ؛ شیوه بیان به گونه ی دیگری درآمد . در این مقاله سعی شده است که ضمن نشان دادن صورت های صرفی فعل وسطی در فارسی باستان روند تغییرات آن در دوره های بعدی زبان فارسی مورد بررسی قرار گیرد و به صورت های نحویی که جایگزین صورت صرفی فعل وسطی شده است ؛ اشاره گردد .